Wat heb jij vandaag aan je telescoop gedaan?

Een 16" ATM-telescoop (waarbij de huidige eigenaar alweer de derde eigenaar is). Eerder al in dit topic het één en ander erover geschreven, is het werk nu af. De volgende aanpassingen zijn doorgevoerd:

  • Bevestiging vd spider (secundaire spiegel): één van de vier vanen was losgekomen. De soldeernaad was blijkbaar niet sterk genoeg. Er zijn nwe gaffels gemonteerd en alles is met pennen en kleine boutjes gezekerd;
  • De secundaire spiegel kon niet roteren rondom de optische as vd hoofdspiegel, doordat de collimatieboutjes in drie kleine gaatjes steken. Dat is extreem onhandig; ik heb er een aluminium plaatje tussen gezet, en nu is roteren wel mogelijk;
  • De collimatieboutjes van de Moonlite focuser drukten tegen het houten focuser board aan; door het vastzetten van de focsuer drukten deze boutjes dieper in het focuser board, dus was vaak her-collimeren noodzakelijk. Vier karpetspijkertjes achter de boutjes voorkomen dit probleem;
  • De bevestiging van het focuser board was nogal flexibel; niet handig bij gebruik van een Paracorr en een Nagler 31. Twee extra stangetjes lossen dat probleem op;
  • Eén van de handvatten aan de onderkant vd telescoop blokkeerde niet halverwege; bij het optillen van de telescoop werden vingers gekraakt. Hier helpt een nieuwe handgreep;
  • De bevestiging van de zoeker was erg flexiber; bij veel hoger of lager richten van de telescoop was her-uitlijnen noodzakelijk. Een nieuwe bevestiging dmv twee hoek-profielen die om de ring heen klemmen, is een stuk stijver;
  • De oculairhouder van de zoeker komt steeds los doordat de kleine borgboutjes uitgehoddeld zijn. Vastzetten van deze boutjes met Locktite is de oplossing;
  • Bekabeling van de dauwverwarming loopt nu netter en niet meer in het beeld;
  • Een nieuwe RVS as voor het EQ platform waardoor het platform zich niet verstelt als de telescoop anders gericht wordt.

Al met al toch een hoop werk, maar het loonde zeker. De collimatievastheid is nu heel hoog, de telescoop beweegt fijn, collimeren gaat veel sneller; al met al een fijne telescoop.

IMG_2145.JPEG

IMG_2109.JPEG

IMG_2361.JPEG

IMG_2411.JPEG

De grotere (16") naast mijn 13" La Palma-telescoop (die binnenkort weer op reis mag). De 16" trilt sneller uit dan mijn 13", maar die is dan ook -tig maal zo zwaar, en staat hier niet op een EQ-platform (en mijn 13" wel).

IMG_2415.JPEG

Ik probeer hier ook nog de 16" te besmetten met het XW30-virus, maar of dat gaat lukken?
 
Laatst bewerkt:
Ik weet niet of die spijkers echt zo heten. Het zijn korte spijkers met een grote, platte kop en lijken op de spijkers waarmee de vloerbedekking vroeger in het huis van mijn opa en oma vastgetimmerd was. Zij noemden die vloerbedekking ‘karpetten’, en daarmee is die naam voor die spijkers bij mij blijven hangen.
 
Spijkers voor stoelen zijn ook geschikt (thuis is de andere partner hier meubelrestaurateur, ik niet).
 
De draaibank maakt weer uren. Voor het project ‘Aanpassen schroefdraad objectieven nachtkijker’, is een moercaliber nodig om passen met de nachtkijker zelf te voorkomen. De pasbout (M31x0.75) heb ik eerder al gemaakt.

40A9FFDF-77D5-467D-B388-CD17346143C4.jpeg

Het past glijdend, vrijwel zonder speling.

FE754D37-3887-438E-9181-426F73EE41C5.jpeg

Stempel om het objectief aan te drukken in de draaibank zelf.

8C11C8E2-9D19-44BB-B887-947E613F97B7.jpeg

DCFA3014-8DB3-4C0F-9DDB-364B16639F68.jpeg

Met ringen die op de objectieven gelijmd worden en waarin daarna nieuw schroefdraad gesneden wordt.

C00064C6-AFD3-451F-9D7E-014901D5DDDF.jpeg

Het fixture waarmee het objectief ingespannen wordt in de draaibank, is het volgende onderdeel dat gemaakt gaat worden. Het schroefdraad dat daarvoor nodig is, is M30.3x0.80, een curieus, zeer buiten-standaard schroefdraad, afgeleid van een origineel Imperial maat.
 
Laatst bewerkt:
Fixture klaar ...

1DA27EF0-63F9-4C7A-89CF-3F2A74B22972.jpeg

... en objectief in de draaibank.

3C4DCAEF-6D22-499E-8F86-DE8D2DF0E794.jpeg

Het schroefdraad rechts op het objectief moet vervangen worden door draad M31x0.75. Eerst wordt het bestaande draad weggedraaid, daarna wordt er een nieuwe bus op gelijmd, aansluitend wordt deze bus op maat gedraaid en er draad in gesneden, en tenslotte wordt het geheel afgewerkt (op de juiste breedte draaien, kanten breken en ontbramen). Komende dagen verder.
 
Laatst bewerkt:
In de draaibank ermee en uitklokken: 0.03mm hoogteslag. Ik heb niet de ambitie dat ik dat verder verbeterd krijg.

B9187DB3-33F9-4AED-B85A-316D7F9C2EC8.jpeg

Objectief afdraaien, ring erop lijmen (heel lichte kartelpassing) en draad snijden.

621D4BD1-C099-4B47-A5FB-0B7003660649.jpeg

Probleem is dat ik geen snij-vloeistof kan gebruiken. Maar het lukt toch.

60C4EC85-D7CD-4505-BC68-D83C6D403BB6.jpeg

5D67F1F0-E358-48E9-91B3-03311E78C455.jpeg

Er is toch nog een issue: blijkbaar zat er een klein vuiltje in het draad (want geen snij-vloeistof kunnen gebruiken en niet kunnen afwassen onder de kraan), waardoor het objectief klemde in het caliber. Bij het met geweld (want ging niet anders) verwijderen, is het nieuwe draad iets beschadigd, en heb ik het na moeten snijden. Nu past het draad ietwat ruim (maar nog steeds ok), en dat doet me wat pijn aan m’n prie. Maar het betekent niets; het is volledig functioneel. Het volgende is het maken van een blokkeermoer, waarna alles naar de eigenaar gaat, die het geheel test op de nachtkijker. Als het zo in orde is, pas ik nog twee objectieven aan (en als hij even niet oplet, draai ik het draad van dit objectief af en maak een nieuw draad, dat iets krapper past).

Eigenlijk valt het hele proces goed mee, als er maar nauwkeurig gewerkt wordt en de goede hulpmiddelen er zijn (en het nieuwe draad extreem goed gereinigd wordt voordat het gepast wordt).
 
Zo, ik ben voorlopig even klaar hiermee: één objectief heeft nieuw M31x0.75 draad en er zijn drie fixeerrringen met hetzelfde draad, 4mm breed en karteling langs de omtrek klaar.

Karteling maken:

3FDAEE8E-593A-403B-89E1-B02F02B4B909.jpeg

E70AD219-98C4-4E84-B0C8-C75F3631FCA0.jpeg

Groepsfoto van alles dat gemaakt moest worden om zover te kunnen komen. Veel onderdelen zijn testcalibers en fixtures om het objectief in te kunnen spannen in de draaibank.

917EF53E-64E2-424C-8975-CBAA2AA615CF.jpeg

Twee fixeerringen en het objectief gaan nu terug naar de eigenaar om te testen; we weten niet of het draad nu lang genoeg is. Aanpassingen zijn mogelijk (desnoods draai ik het draad weer weg en maak nieuw); daarna de twee andere objectieven aanpassen.
 
Laatst bewerkt:
Als je een poging wil doen DSOs met het blote oog te zien, is een kijkbuis handig om licht rondom weg te houden. WC-rolletjes zijn het veelgebruikte hulpmiddel daarvoor. Maar wat nu te doen als er een filter nodig is? Dan is wat meer nodig.

Dus: voor de (zeer) aanstaande La Palma-reis heeft de draaibank weer wat werk mogen doen, en ontstonden er twee kijkbuizen, PVC pijp diameter 50mm, met voorop flenzen met M48x0.75 schroefdraad waar 2” filters (H-beta voor Barnard’s Loop) op passen. Binnenzijde bekleed met Hornbach’s bekende plakvelours. De maten zijn zodanig gekozen dat het beeldveld ongeveer 13 graden bedraagt.

94B7B52F-E270-4B1F-B2C7-DB9DB4826B84.jpeg

En nee, ik had geen zwart kunststof liggen. Maar dat is geen probleem; het wit ligt ‘in de schaduw’ van de binnenwand.
 
Terug uit La Palma, en dus is er weer tijd verder te werken aan de objectieven voor de beeldversterker. Aan te passen objectief in de draaibank. Mijn opspanflens heeft een slag van +/-0.005mm; het objectief heeft een slag van +/-0.05mm. Blijkbaar valt de hartlijn van het filterschroefdraad van dit objectief niet helemaal samen met de optische hartlijn van het objectief. Ik kan het niet oplossen (geen onafhankelijke vierklauw), dus ga ik door (na overleg met de eigenaar vd objectieven).

0D0D30FE-F79D-48B6-A7C2-E058686FB391.jpeg

Oude draad weggedraaid en een nieuwe bus erop gezet. In deze bus komt nieuw draad M31x0.75.

F1CD6A32-DB9E-4FD6-83BF-46CFE64E4C10.jpeg

Draad snijden.

15A970E6-B445-4A0C-A45F-00FD64CFADF8.jpeg

Mooi schroefdraad. De vastzetring (die ik een paar weken geleden maakte), past vrijwel spelingvrij; ik ben zeer tevreden.

6314D0D0-916C-47E7-B953-61A597459078.jpeg

C6F804AE-D174-4FF0-9592-763BECD93CA3.jpeg

Nu nog het Fujinon-objectief, en daarna het eerste objectief dat ik aangepast heb, opnieuw aanpassen; met een langer draad (ongeveer 11.5mm ipv 9.0mm).
 
Laatst bewerkt:
Vandaag heb ik de coma op de optische as van mijn 102mm f/5 verkleind.
Daarvoor gebruikte ik de methode die Wolfgang Rohr ook gebruikt en die ik hiervoor met succes toepaste op mijn voormalige 150mm f/5 en op een 102 mm f/10 achromatische refractor van een mede-sterrenwachter.

Ook deze keer mag ik redelijk tevreden zijn.
Voor:
102 F5 short optical bench 1.png

Na:

102 F5 short optical bench 2.png

De plaatjes zijn gegenereerd in Aberrator en slechts ter illustratie, om een indruk te geven. Het zijn dus geen optische tests.
 
Ik versta de uitleg van Wolfgang Rohr niet echt. Meestal heb je coma omdat de elementen wat scheef tegen elkaar zitten omdat er eentje verschoven is, of één van de spacers te dun is ten opzichte van de anderen. Hoe ga je precies te werk?
 
Hoe ga je precies te werk?


Ik kopieer de werkwijze van Rohr.

Na constatering dat er coma op de as is (zenitprisma / spiegel uitgesloten) de plaats van de coma-kern markeren aan de buitenkant van de lenscel. Die zit in alle gevallen (focus, binnen-en buiten focus) op dezelfde plek.
Lenscel demonteren.
Ringen los.
Lenscel over een zachte cilinder laten zakken zodat de lens vrij komt te liggen.
Zijmarkeringen op de lens aanbrengen en overeen laten komen met de markering op de lenscel.
Navoelen / controleren of de bovenste lens verschoven is. Als dit zo is terugbrengen in positie en lenscel weer liften en lenscel sluiten. En opnieuw gaan testen.
Indien niet verschoven, lens openen en de spacer of de twee spacers het dichtst bij de comakern ophogen met alufolie 0.01 mm of een veelvoud ervan. In dit geval is 0,02 mm gebruikt. De dikte ervan is een gokje. Deze dikte gebruikte ik naar aanleiding van mijn vorige ervaring met mijn voormalige 150 mm f/5 achromaat.
Lens sluiten, controleren op ligging, lenscel weer liften zonder lensranden/ celwanden elkaar te laten raken. Lenscel weer sluiten (ringen terug) en op de tubus monteren. Daarna sterbeeld checken.
Tot nog toe is deze werkwijze altijd goed afgelopen.

Tot twee keer toe verbaasde ik mij vandaag:
1. De lenscel was binnenin goed matzwart. In tegenstelling tot de 150 mm die ik ooit had. Het zwarten van de lensranden met viltstift heb ik daarom overgeslagen. Wel enkele minuscule losse verfkorreltjes aan de wand. De zitting van de lens heb ik voor de zekerheid heel licht nagepolijst, maar was eigenlijk niet nodig.
2. De lens lag achter drie ringen. De afschroefbare ring, een dunne gladde kunststof ring en een dikke indrukbare ring op de lens zelf. Daar is dus over nagedacht. Bij de 150mm waren dat er maar twee. => meer mogelijkheden tot verschuiven bij aandraaien.
 
Na een kleine modificatie (1mm schroefdraad weggedraaid waardoor de objectieven nét iets dieper de nachtkijker ingedraaid kunnen worden) zijn alle objectieven af en blijken ze goed in focus te komen. En nog mooier: het lijkt er vooralsnog op dat de hartlijn van het schroefdraad inderdaad evenwijdig aan de optische as staat (bij alle objectieven), waardoor er geen verloop van scherpte over het beeld is.

38D757DB-6FC0-4B5D-BFEC-70771883CE33.jpeg

Project afgesloten.
 
Laatst bewerkt:
Terug
Bovenaan Onderaan