Split Pupil zoeker

[carl]

Voor mijn reis telescoop https://www.astroforum.nl/threads/300-mm-f4-6-reisdobson.1474500/ heb ik een zoeker van een bijzonder type gemaakt die misschien wel zijn eigen topic verdient.

Voor een reistelescoop wil je natuurlijk dat alle onderdelen zo licht en handzaam mogelijk zijn. Ook is het handig als je niet met een juwelenkist aan accessoires op vakantie gaat. Voor mijn reistelescopen gebruik ik meestal een laserpointer, maar los van de “lichtvervuiling”, weegt de laser (inc stelmechanisme) toch wel wat.

In mijn zoektocht naar een alternatief kwam in terecht bij een super simpel ontwerp, de Split Pupil Finder van Jerry Oltion http://www.jerryoltion.com/Split_pupil_finder.htm.

Na wat tekenen en een beetje 3d printen heb ik een vederlicht zoekertje. Lensje is van plastic, heeft een doorsnede van 30 mm en een brandpunt van 70 mm.

De eerste ervaringen onder een sterrenhemel zijn zeer positief. Het werkt net zo goed als een red dot finder. Een oplichtend stickertje wordt vergroot door het lensje en blijft ondanks oogbewegingen goed op zijn plaats. Je kijkt over de rand van lensje naar je doel en kijkt zonder tussenkomst van een glasje naar de sterrenhemel.



Nachts licht het stickertje op en zie je het zwarte wijzertje niet meer.

 

[carl]

Gisteren nog even doorgepakt met dit ontwerp. Nu eentje met Led. Ook is het 'zuiltje' verhoogt voor een beter inkijk positie. Idee is hetzelfde als bij het ding hierboven alleen dan met een ledje achter een stukje fotonegatief met een pijltje erin gekrast.

Verschil met een red dot finder is nu alleen dat je bij de split pupil niet door een glasje naar je doel kijkt (scheelt toch weer fotonen. En natuurlijk dat zelf bouwen ook leuker is.

De 3 geprinte onderdelen van de zoeker zijn met 0.6 punt geprint in petg, tamelijk grof dus. Stafje is hol carbon buis voor vliegers, knopjes zijn m3 van aliexpress.

Ik ga beide zoekers gebruiken bij mijn reis kijker. De zoeker met het oplichtende pijltje is voor hele donkere omstandigheden, de led verlichte voor meer lichtvervuilde situaties.

 

[jbrosens]

Dit principe is al heel oud. Dat moge blijken dat het al decennia lang geleden werd toegepast bij militaire apparatuur zoals deze SIGHTLENSATIC MARK 1 laat zien.


Het richtmiddel is een klein buisje waar je overheen kijkt. Bij de oogzijde is een lensje aangebracht en in het brandpunt daarvan is aan de andere zijde een plaatje met een driekant opening geplaats. (heeft wel wat geleden in het militaire gebruik)





Kijk je nu over dat zie je dat driehoekje in het beeld geprojecteerd.

Door je oog t.o.v. het buisje te varieren kan je heel duidelijk zien wat de richting van het geheel is.



Met een camera is het iets lastiger de juiste stand te vinden maar direct visueel kijken werkt heel gemakkelijk.



Dit werk natuurlijk niet in het donker maar door zo'n systeempje compleet in een langer buisje te plaatsen kan een zwak regelbaar lichtbronnetje het driehoekje via een matglaasje verlichten.
Dit is dan inderdaad een klein maar stabiel goed werkend zoekertje maar het geeft geen helderder of vergroot beeld.

 

[rweust]

Nu alleen nog iets aan afscherming bedenken om te voorkomen dat het (plastic) lensje beslaat.

 

[carl]

Dit principe is al heel oud. Dat moge blijken dat het al decennia lang geleden werd toegepast bij militaire apparatuur zoals deze SIGHTLENSATIC MARK 1 laat zien.

Kijk weer wat geleerd, echt te gek deze oude apparatuur. Is inderdaad precies hetzelfde principe (een nulzoeker) en dus kennelijk toch niet bedacht door Jerry Oltion.

Nu alleen nog iets aan afscherming bedenken om te voorkomen dat het (plastic) lensje beslaat.

Ja het ding zal snel opdauwen, maar zoals ik op de website van Jerry las, is het denk ik een kwestie van even met je vingers schoonwrijven van het lensje. Je kijkt tenslotte alleen door het lensje voor het vergrootte en parallelle beeld van het pijltje. De sterrenhemel zie vlak boven de rand van het lensje en is qua zicht dus niet beperkt door een evt opgedauwde lens. Dit is misschien ook nog wel een voordeel boven een telrad, red dot finder of quickfinder. Dauw speelt eigenlijk geen rol, je veegt even te vocht weg en dan is het beeld goed genoeg om perfect te richten.

 

[jbrosens]

Kijk weer wat geleerd, echt te gek deze oude apparatuur. Is inderdaad precies hetzelfde principe (een nulzoeker) en dus kennelijk toch niet bedacht door Jerry Oltion.
---------------------------------------------

Dit soort misvattingen komen wel meer voor. Zo kwam de Telradzoeker in de begin jaren negentig als een nieuw type zoeker in beeld terwijl dat principe ook al heel lang bekend was onder de algemene naam- een reflexvizier -. Zo had ik dat principe al toegepast in 1972 (verlichting gloeilampje want de led bestond nog niet).



Hier zie je hoe ik dit toen toegepast heb.

 

[carl]

Bekijk bijlage 1492577

Kijk dat is nog eens een kijker. Daar droomde ik van toen ik jong was, met wat je volgens mij een knikmontering noemde. Was overigens toen al een mooi klein zoekertje, tis wel makkelijker nu met led en 3d printen.

 

[Harro]

Ik heb gisteren dit mini-zoekertje van Carl in de praktijk gezien en het werkt wonderlijk goed.

Het enige nadeel volgens Carl is dat je de lens doormidden moet zagen. Dat is bij glas nogal lastig.
Dus is alleen met plastic lens simpel te maken.
Maar ik vroeg me af: moet je perse de lens doorzagen ? Of is mogelijk om gewoon een ronde lens te gebruiken?

Nu we het antwoord van Jbrosens hierboven lezen , zien we op de foto dat het oude militaire zoekertje ook prima werkt met een ronde lens.
Bovendien is deze geplaatst in een gesloten buisje; wat weer dauw aan de binnenzijde voorkomt .

Interessant concept. ik ga er ook mee experimenteren !
Dank voor de inspiratie .

 

[PatrickB]

Ik zie bijzonder veel gelijkenissen met deze SkyWatcher StarPointer (red-dot finder).

Hierin zit vooraan een zero power meniscus lens waardoor je naar de hemel kijkt.
Op de convexe zijde van de meniscus (aan de oogkant) zit een semi-reflecterende laag (die werkt als een holle spiegel) die een beeld op oneindig maakt van een LED-puntje.
Zijn dat optisch niet bijna allemaal dezelfde oplossingen? Bolle lens of holle spiegel, ze doen hetzelfde, nl. het target punt verplaatsen naar oneindig.

De lens zit hier, denk ik, in een redelijk lang tunneltje om dauw te voorkomen, maar dat is soms onvoldoende.
Bij vochtig weer moet ik toch meestal met een doekje de lens droogwrijven.

 

[EricB]

Leuk, verrekt nuttig ontwerp. Mij dunkt dat Oltion wel degelijk een en ander heeft bedacht. Ik zie niet zoveel misvattingen. Wel voortborduren, staan op schouders van anderen (reuzen ). Maar ja: nil novi sub sole, toch?!

Ga ik ook proberen, die Telrad is veel te massief.

 

[carl]

Hierin zit vooraan een zero power meniscus lens waardoor je naar de hemel kijkt.
Op de convexe zijde van de meniscus (aan de oogkant) zit een semi-reflecterende laag (die werkt als een holle spiegel) die een beeld op oneindig maakt van een LED-puntje.

Hier zit nu juist t verschil waardoor dit zoekertje interessant is voor astronomen. Ja, ook dit systeempje werkt met het oneindig beeld principe met een vergroot wijzertje (B). Echter, je kijkt niet door de lens (A) naar de hemel (C), te kijkt er overheen , er zit niets tussen je oog en het object waar je op richt, dus geen verlies aan magnitudes door het kijken door een lensje met een reflecterende laag.



Ook een dauwkapje zit niet in de weg, want die heb je niet nodig. Ik heb dit nu in de praktijk ondervonden en t is inderdaad een kwestie van wat vocht wegvegen en dan is het richtpuntje goed genoeg te zien.

In de praktijk werkt het zoekertje met het "glow in the dark" puntje zo goed dat ik de versie met de LED niet ga gebruiken voor mijn reiskijker (scheelt weer gedoe met een batterij).

De lens zit hier, denk ik, in een redelijk lang tunneltje om dauw te voorkomen, maar dat is soms onvoldoende.
Bij vochtig weer moet ik toch meestal met een doekje de lens droogwrijven.

De LED versie gaat wel mijn red dot finder vervangen op mijn 45 cm. En juist om deze reden. Als ik halverwege een nacht een batterij voor mijn GOTO moet wisselen heb ik die red dot nodig en dan is ie vaak beslagen.

nil novi sub sole, toch?!

Zeker, als je iets bedenkt is er vast al een patent

die Telrad is veel te massief.

Dat vond ik dus ook. Voor wie wil bouwen, hier een link naar goedkope plastic lenzen (wel even controleren of t niet toch stiekem glas is en wat de kwaliteit is)

https://nl.aliexpress.com/item/1005001439375204.html?spm=a2g0o.productlist.main.45.fd984bdeD3K7K0&algo_pvid=5042816b-7c40-4ffe-8601-47020823f273&algo_exp_id=5042816b-7c40-4ffe-8601-47020823f273-22&pdp_ext_f={"sku_id":"12000016116876455"}&[email protected][email protected]!12000016116876455!sea!NL!700215861&curPageLogUid=HkvFUjWpqfbf

of deze

https://nl.aliexpress.com/item/4000014237175.html?spm=a2g0o.productlist.main.105.4ab12adaPkIXol&algo_pvid=dc762a9c-4bc2-4e46-9dd6-e768dbf04d29&algo_exp_id=dc762a9c-4bc2-4e46-9dd6-e768dbf04d29-52&pdp_ext_f={"sku_id":"10000000035409018"}&[email protected][email protected]!10000000035409018!sea!NL!700215861&curPageLogUid=MSBkcHTRIAqG

 

[jbrosens]

Ik zie bijzonder veel gelijkenissen met deze SkyWatcher StarPointer (red-dot finder).
Bekijk bijlage 1492859
Hierin zit vooraan een zero power meniscus lens waardoor je naar de hemel kijkt.
Op de convexe zijde van de meniscus (aan de oogkant) zit een semi-reflecterende laag (die werkt als een holle spiegel) die een beeld op oneindig maakt van een LED-puntje.
Zijn dat optisch niet bijna allemaal dezelfde oplossingen? Bolle lens of holle spiegel, ze doen hetzelfde, nl. het target punt verplaatsen naar oneindig.

De lens zit hier, denk ik, in een redelijk lang tunneltje om dauw te voorkomen, maar dat is soms onvoldoende.
Bij vochtig weer moet ik toch meestal met een doekje de lens droogwrijven.

Zo'n Skywatcher Starpointer werkt op het principe van een reflexvizier (zoals de Telrad) en dat is dus iets anders dan het Split Pupil principe.

 

[PatrickB]

Het beperkte verschil lijkt mij te zitten in de manier waarop de verdeling/overlay gemaakt wordt tussen licht van de hemel en licht van het target dat je oog bereikt:
ofwel met een semi-spiegelende laag (reflexvizier),
ofwel met een onderverdeling van de geobserveerde kijkhoek (doorheen de split-lens kan je een stukje van de hemel niet zien, met datzelfde oog, toch?).
Je ziet de split-lens waarschijnlijk niet in de weg zitten/onscherp door de grootte van je oogpupil, waardoor je om de lens heen kan kijken.

Bij de reddot finder kijk je voor het "overzicht" eigenlijk ook naast de lens (en zelfs met je andere oog), nog meer gelijkenis.
Je post geeft me wel zin om dat tunneltje rond mijn cheapo red-dot finder te verwijderen of verkorten: betere zichtbaarheid, makkelijker droog te wrijven, maar wel fragieler.

Ik wil niet te kritisch zijn, maar wel begrijpen. 🤔
Blijf experimenteren!

 

[carl]

Je post geeft me wel zin om dat tunneltje rond mijn cheapo red-dot finder te verwijderen of verkorten: betere zichtbaarheid, makkelijker droog te wrijven, maar wel fragieler.

Zou ik vooral niet doen! Als je red dot finder het goed doet en je vind je objecten, dan zou ik t zo laten.