Object van de Maand Januari 2022: M78 & co

[NVDW]

Ik heb m'n binowaarnemingen (10x50, 8x42) vanuit mijn tuin (Bortle 7) erbij gehaald. M78 was zichtbaar, vooral met perifeer kijken. M1 was telkens moeilijker te zien. Wachten op goede transparantie en dan moet het lukken met je 10 cm 🤞

Net even geprobeerd of ik hetzelfde kon met de 10x50 op een statief in de tuin (bortle 6'ish) maar helaas... De omstandigheden zijn niet fantastisch dus een volgende poging met wat groter geschut dient zich aan maar niet vanavond meer

 

[NVDW]

Net nog even geprofiteerd van de 'heldere' hemel om een dik anderhalf uurtje te kijken. Omstandigheden waren niet ideaal maar met de oude Skywatcher 120 achromaat op mijn goto GP-DX heb ik me onder andere aan M78 gewaagd. Na een check op skysafari bleek ik goed te zitten. Echt wauw was het wel niet. In mijn 19mm bleek ik nog het beste beeld te hebben. Een flauwe hint van een vlekje met daarin twee sterretjes. Voor de fun even vruchteloos naar NGC2071 gekeken maar hierdoor zag ik nu wel 'beter' het OVDM. Hopelijk dit weekend nog eens een poging in GP 😅.

 

[ener]

Gisteravond, tijdens het maken van wat nightscape-foto's, heb ik M78 ook eens op de korrel genomen. Net voordat ik met de auto vertrok, heb ik mijn 10x50 nog even gauw gewisseld voor de 15x70, omdat ik daarmee M42 ook nog eens wilde zien. Het was erg nevelig op mijn lokale 'dark sky park', dus de transparantie liet wat te wensen over. Gek genoeg besloeg de optiek eigenlijk helemaal niet.
M78 was snel gevonden, maar veel meer dan een gebold vlekje kon ik er niet van maken. De nabijgelegen neveltjes waren niet te ontwaren, misschien net wel als ik de verrekijker op een statief had gezet.

 

[sixela]

Neen, voor die extras moet je wel flink gaan vergroten.

 

[Jan De Ceuster]

Gisteren heb ik ook geprofiteerd van een heldere hemel om M78 te spotten. In de stadsrand met mijn 8 inch Dob was dit best een uitdagend object. De sterhop verliep vanaf Alnitak loodrecht op de gordelsterren naar boven. Eénmaal op de locatie sprong M78 me niet onmiddellijk in het oog. Ik zag wat neveligheid rond twee sterren, zoals in dit topic reeds naar voor is gekomen, maar had er niet veel van gemaakt. Ik dacht eerst dat ik niet op de goede locatie was. Na driedubbel checken bleek het toch te kloppen. Perifeer kijken was absoluut nodig om iets meer vorm in de neveligheid te zien. Het had vaag iets van een komeet vond ik. De uitwaaiering aan ZO zijde contrasteerde met een meer afgebakende kant aan de NW zijde. Dat had ik hier ook al zien verschijnen in het topic. Hierbij een schets waarbij de nevel veel helderder getekend is dan in werkelijkheid te zien was.

 

[coldfieldboundary]

Vanavond eindelijk eens deze ovdm kunnen doen. De gordel mooi in zuid.
Zoeken bij 40x 1,5° : het valt op dat hij in een leeg gebied ligt, wel ten ZO een groepje van 10 sterretjes in een lange rechthoek vorm, en ten W een 8-tal sterretjes (waarvan 1 een mooi dubbeltje) in een V vorm. Maar dus wel 1,5° nodig. M78 is te zien als een vlekje met 2 sterretjes erin.
Vergroot naar 133x : de nevel en de 2 sterretjes zijn te zien, maar de nevel is dof.
Met de Lumicon Deepsky (een CLS) : nevel is veel beter te zien, de rand is gemakkelijker op te merken, en vooral de nevel die uitdijt naar het oosten toe.
Met een UHC : wat zopas duidelijker was, is nu nog een beetje duidelijker, maar details blijven er beslist niet te zien.
Ah, het is wel leuk om die nevel met zijn 2 sterren te vinden, het is een nevel die nu echt eens niet moeilijk is.

 

[skyfan]

Gisteravond was het ook hier helder tot kwart voor een, niet te geloven na al die wolken. Eerste keer dat ik na het afscheid van mijn geliefde Noordwijkse stek in de achtertuin moest waarnemen. Dat valt niet mee, een vieze rode hemelachtergrond, en mag ca mag 13 als de max met de Mewlon (Noordwijk 15,5!), maar goed, we hadden het over M78. Zonder filter twee sterren waaromheen na lang kijken perifeer wat neveligheid. Later toen hij in het zuiden stond met CLS filter wat beter te zien, en de twee sterren zaten niet in het midden. Meer werd het niet, en van die nevel erboven was niets te zien.
Troost was Propus (Eta Gem), waarvan de zwakke er vlak bij staande begeleider te zien was. Op Deepskylog in Nederland en Belgie nog niet gelogd! Theta Auriga, ook een uitdaging. En nog wat andere mooie dubbelsterren plus wat clusters en zowaar ook de Intergalactic Wanderer! En natuurlijk een mooie Orionnevel, die kan wel wat hebben.
Ik ga mijn benzinefilter maar eens inzetten.

 

[sdn]

Ook hier gisteravond helder, en bovendien veel transparanter dan op de spaarzame waarneemnachten van deze winter tot nu toe. M78 was in mijn 200mm dob iets gemakkelijker zichtbaar als eerder, met 2 sterretjes erin bij 94x. Bij 135x en 174x nam het contrast niet echt toe of af. Qua vorm kom ik niet veel verder dan "net niet helemaal rond". NGC2071 was perifeer ook te herkennen als een veel minder duidelijk vlekje gecentreerd rond de wat helderdere ster hd290861. Deze viel alleen op omdat er rond de buurster hd290860 van vergelijkbare magnitude niet zo'n reflectieneveltje zat, dat biedt een goede vergelijking. Bij dit object bleef het overigens bij de detectie, vorm of maat schatten was echt teveel gevraagd.

 

[Houdini]

Nog net voor het einde van de maand, een waarneming vanuit Zuid-Frankrijk met de 635 mm (die een permanente stek heeft gevonden in de Pyreneeën).
Heel heldere nacht (SQM rond 21.5) met matige seeing - echte "doping" vergeleken met Belgische of Nederlandse omstandigheden .

M78 is onder deze omstandigheden natuurlijk gemakkelijk te vinden en zelfs goed te zien in de 60mm zoeker.
Ik bekijk dit object ondertussen al 40 jaar, dit was één van de objecten die je goed met een elfje (11 cm newton) kon waarnemen.

In de 635 mm bij vergrotingen van 120X (31 mm), 175X (21 mm) en 280X (13 mm) zijn de andere drie NGC nummers zonder moeite te zien.
In tegenstelling tot wat de meeste waarnemers hierboven vonden, is de kleine, ronde NGC 2064 voor mij best opvallend, meer dan de langwerpige 2067 die vertrekt van de punt van een gelijkzijdige driehoekje van sterren. 2067 en M78 geven echt de indruk van één nevel te zijn die onderbroken is door een donkere band. De nevel waaiert uit naar het oosten en toont wat moeilijk te omschrijven detail. 2071 is ongeveer rond, maar grillig.

Al bij al toont een 635 mm op dit object niet verschrikkelijk veel meer dan indertijd het elfje, de fotografische pracht van dit gebied komt visueel niet echt tot uiting.

 

[sterrenboy]

Al bij al toont een 635 mm op dit object niet verschrikkelijk veel meer dan indertijd het elfje

Mmm, ik kan me dat niet voorstellen!
Als je 2 dingen met elkaar wilt vergelijken moet je ze naast elkaar zetten. Of het 2 telescopen zijn of 2 televisies of 2 …. whatever. Dàn zie je pas een ècht verschil. En je hebt ook nog geen filter gebruikt? Dan is het al helemaal mooi meegenomen.
Vanuit de stad zie ik M78 sowieso al niet.

Nou zal iedereen (?) een elfje kopen en de ‘dikkere’ kijker stof laten vangen.

 

[Houdini]

En je hebt ook nog geen filter gebruikt?

M78 is een reflectienevel, lijnfilters werken hier niet op. Voor dit soort objecten helpt enkel een donkere hemel.

Nou zal iedereen (?) een elfje kopen en de ‘dikkere’ kijker stof laten vangen.

Als je naar de Orionnevel of Krabnevel, bolhopen als M13 of M22, of spiraalstelsels als M33 of M51 kijkt, is er wel een wereld van verschil tussen een kleine en grote opening.
Maar niet voor M78.

 

[sixela]

Ik vind toch van wel, maar je moet er je tijd voor nemen.

 

[wvreeven]

De Maan is nog aan het ondergaan jn Chile. We zien dat de bergen in het oosten nog verlicht zijn. Toch staat de SQM al op 21.5. M78 is als een grote vlek te zien om twee, nee drie sterren. Ten opzichte van de twee helderste sterren is de nevel naar het oosten gericht en waait zachtjes weg. Om een ster boven M78 staat een vlek (NGC 2071) en om de ster er rechts (ten westen) van niet. Onder M 78 staat een klein ovaal vlekje. Dat is NGC 2064. Ten westen van M78 staat een driehoek van sterren waarvan een punt naar M78 wijst. Om die punt zien we een grote, vage vlek met wat lichte banen erin. Dat is NGC 2067. Erg fraai! Een Deep Sky Filter helpt niet echt.

 

[Jef De Wit]

Ik weet het, ik was een maand te laat met mijn waarneming. Ik heb nochtans mijn best gedaan om deze schets in januari te maken, maar de wolken werkten niet mee....

Het meeste verrassende onder een donkere hemel was de zichtbaarheid van NGC 2064. De kleine nevel blijkt gemakkelijker zichtbaar bij lage vergroting (x50) dan bij hogere vergroting (x92). Onder de lichtvervuiling is het net omgekeerd. Dan moet ik nog meer vergroten om 'm te kunnen detecteren. NGC 2067 blijft zeer zwak, moeilijk om te zeggen wat de vorm is. De gloed van NGC 2071 is opvallend maar ik kon er geen vorm in herkennen. Schets gemaakt aan het oculair (vergroting x92). Wit kalkpotlood en pastel op zwart papier.