Object van de Maand februari 2023: M47

[Jef De Wit]

M46 en M47 zijn een fraai winter duo in het sterrenbeeld Puppis (Achtersteven). M46, vooral bekend omwille van de planetaire nevel (NGC 2438) die erin verscholen zit, was al OvdM in 2014. Tijd dus om M47 in de schijnwerpers te plaatsen.

Puppis is dat niet laag aan de hemel? Ja, maar als je Sirius kan zien vanaf je waarneemplek komt het helemaal goed (M47 culmineert 2° hoger dan de helderste nachtster). Daarenboven is de open sterrenhoop helder en even groot dan de volle Maan (cataloguswaarde 28 boogminuten). Het telt 5 sterren met een magnitude van 7,0 of helderder. De helderste ster schijnt met een magnitude van 5,7. Daarmee is M47 vanaf een donkere locatie zonder al te veel problemen met het blote oog te zien. Zelfs vanuit lichtvervuilde streken is het een prima verrekijkerobject, al kan het door zijn losse structuur misschien moeilijk herkenbaar zijn als een apart deepsky object. Wie de telescoop op M47 richt, er zitten twee dubbelsterren verborgen in de cluster: STF 1120 en STF 1121.

Het OvdM-team is dan ook razend benieuwd naar jullie waarnemingen. Welke weg aan de hemel volgde je om tot bij M47 te geraken? Hoeveel sterren telt de cluster? Wat is de structuur? Hoe groot is de open sterrenhoop volgens jou? Zie je kleur in de sterren? Enzovoort... Vergeet niet je waarneeminstrument en de kwaliteit van de hemel te vermelden. Veel plezier met de jacht!

 

[BartsMoois]

☁️

 

[wvreeven]

☁️

Geef de moed niet op. De maand is pas net begonnen.

 

[wvreeven]

Net M 47 gezien met mijn 15x70 verrekijker vanuit lichtvervuild La Serena, Chili. De sterrenhoop stond al 70º hoog en dat deed pijn aan mijn nek. Ik heb een statief voor de verrekijker maar geen ligstoel haha. M 46 was overigens slechts als een zeer vaag wolkje zichtbaar en van M 47 alleen een paar van de helderste sterren. Beide zijn stukken mooier vanaf een donkere plek.

EDIT ik heb het nogmaals geprobeerd met de 15x70 zittend in een stoel. Dat ging beter en het beeld was een stuk stabieler omdat ik mezelf beter stil kon houden. M 46 is zichtbaar als een vage ronde vlek met alleen de ster HD 62000 (mag 8.69) erin zichtbaar. De ster HD 61819 was zichtbaar naast M 46. M 47 is een prachtige open sterrenhoop met een groot helderheidsbereik van de sterren!

 

[John Baars]

Gisteravond bezig geweest met opnieuw afstellen van de montering van de hoofdkijker van sterrenwacht Rijswijk. Een 14 inch Meade op EQ8. Toen we een rijtje Messiers de revue lieten passeren om te beoordelen of de goto's zuiver genoeg waren heb ik M47 daarin meegenomen. Met een 41mm Panoptic heb je bij een vergroting van 87X toch nog maar een beeldveld van 0,8 graad. Een overrompelende hoeveelheid sterren, waarvan sommige knap helder, viel mij ten deel. Ik herkende ze als M47, maar omdat de waarneming slechts een vluchtig deel uitmaakte van een grotere rij checks, laat ik het wat mij betreft niet echt meetellen als "waarneming". Ik kom er later wel op terug met een "echte op mijn gemak" waarneming en een kleiner instrument.

 

[markus17]

De komeet prikte eerder vanavond nog net door de sluiers boven de Canarische El Ingenio palmvallei heen, dus M47 zo ook wel moeten lukken. Helaas waren inmiddels alleen Sirius en Procyon nog met het blote oog te zien.

Vanaf Sirius is het zonder referentiesterren en flinke sterrenhop op intuitie en vooral altijd geluk. Met een beetje zoeken kreeg ik drie clusters in beeld met de SW120/600 + 31mm Hyperion.

Mijn doel is de planetaire nevel te herkennen, want ik weet waar dat ding ongeveer moet zitten. Maar voor een fatsoenlijke waarneming moet het wel een stuk helderder zijn, dit was alvast een leuke oefening!

 

[coldfieldboundary]

Hopla, vanavond naar deze OvdM geweest. Mooi in zuid nu. En eigenlijk ook naar de hoopjes in de buurt gegaan, het zijn nu eenmaal mijn favorieten. Transparant was het niet hoor, niet hoog boven de horizon, maar het lukte toch 5 stuks. Dit met de 30cm en bij 100x.

M47, centraal zie je als het ware een dobbelsteen-vijf, met 1 sterretje een helder nauw dubbeltje. Naar zuid kom je een boogje van 3 tegen, nog eens naar zuid nog eentje, en naar west nog eentje. Naar noord ook een boog van 3, dat zelfs wijst naar een klein dubbeltje. Naar oost merk je een fijn driehoekje op.

Boven M47 heb je NGC 2423. Mooi en gemakkelijk te zien alvast! Het is als een hoorn (een licht gebogen driehoek) met aan de opening 2 heldere sterren.

M46, werd gepasseerd, maar is dus niet de OvdM.

Onder M47 zit een hoopje Ruprecht 26. Let op een Y-vorm van sterren met een heldere ster als basis, het is ten west van deze heldere ster dat een langgerekt oost-west strooisel sterretjes zit.

En nog eens ietsje naar west vertoeft ook NGC 2414, een klein hoopje, alvast een 6-tal sterretjes rondom een mag. 8 ster.

Zo, weer genoten van jullie keuze!

.

.

 

[John Baars]

Gezondheid was even niet helemaal top, maar het was helder ( toen ik buiten zat viel dat toch wel wat tegen) dus eigenwijs en toch maar even naar buiten in het tuintje. M47 moest er dit keer maar aan geloven. Helaas had ik mijn conditie een tikje overschat en na enkele sterretjes van M47 op papier toch maar weer naar binnen. Vanmorgen ging het wel weer en vond ik het zonde om het schetsje niet af te maken. Enigszins gesjoemeld dus met Stellarium erbij. Noem het dan maar geen schetsje, maar een impressie met potlood en Paint.

 

[skyfan]

Nou, toch mooi gelukt John! Ik heb wel de hele avond buiten gezeten, maar bij mij viel het ook tegen. In UMi zag ik maar 3 sterren, dus die mag 4 zag je niet eens. En in het vierkant van Orion telde ik max 12 sterren, even geen idee wat voor NELM daarvoor staat. De zwakkere NGC clusters waren nauwelijks of niet zichtbaar, dat had met een 15 cm refractor toch beter gemoeten. M47 staat achter mijn huis, dus die kan ik wel vergeten. Wel heel vaag nog iets van NGC 2023 gezien, dus toch iets OvdM's.
Beterschap!

 

[fransvanschaik]

Ook ik heb de kans waargenomen!
In het buitengebied van Wijk bij Duurstede mijn 55 cm Dobson opgezet. Het gaat nog net om de zware spiegel heelhuids van de kist naar de kijker te sjouwen.
Eerst het OVDM 2023. Die was bij 83x zonder filter perifeer duidelijk te zien als vrij grote waas rond de bewuste ster. Ik meende ook helderheidsvariaties te zien.
Ik had het plan om mijn aloude Nemesis NGC 1924 nou eens te vinden.
Maar helaas. Toen ook de "heldere` sterrenstelsels van Eridanus alleen maar perifeer zeer vage schimmen waren besefte ik dat dit geen avond was voor vage dingen.
Op naar M46 en M47.
In dit gebied kan ik laag kijken maar dat wil niet zeggen dat ik het ook zie! Ten zuiden van de Lek staan overal verlichte stallen.... Heel Puppis is met het blote oog onzichtbaar, dus dit is een mooie oefening in orienteren met verrekijker en zoeker.
Gelukkig is M47 al in de 10x42 opvallend en M46 staat er vlakbij. Misschien moet je een andere keer iets moeilijks in het buitengebied van Camelopardalis opgeven ,Jef!
M47 bij 83x zeer fraaie hoop. Langwerpig, vult hele beeldveld, grote helderheidsverschillen, opvallende dubbelster en ook rijtjes van 3 en 4 sterren. Schat in totaal ca 50 st te zien.
M46 is veel zwakker . Bij 83x ca 3-4 beeldveld.Tientallen vrij zwakke sterren van ongeveer gelijke helderheid. Tussendoor ook zwakkere sterren. De PN 2438 is in het Noordoosten van de hoop zichtbaar als een vrij grote vage schim. Bij 220x met UHC vind ik dit echt een mysterieuze aanblik: de vrij heldere schijf zo zwevend tussen al die sterren!
Mooi OVDM gekozen!
De PN heeft vage randen en hij lijkt perifeer in het midden iets donkerder.
M79 : de plek is makkelijk te vinden met behulp vcan 3 sterren op een rij in Lepus , maar zelfs in deze grote opening is het een onopgeloste vage vlek. Wel een helderder centrum. Bij 220 x te slecht.
2360 en 2362 stonden in een bijna wit gebied, dus dat werd niks. M93 minder laag en makkelijk oplosbaar als open groep zwakke(?) sterren.

 

[sdn]

De afgelopen jaren heb ik M47 al heel vaak waargenomen met mijn 200mm dob, en ook met een 10x50 verrekijker. Daarom deze keer een ander soort waarneming: 5 minuten livestack (10s subs) met 140mm refractor, 294C camera en L-pro filter. Het cluster ziet er op de foto vrij rood uit, ik vermoed dat dit komt door atmosferische absorptie door de lage stand.

Op basis van deze foto lijkt het cluster helemaal niet zo rijk. Ik denk dat ik bij mijn eerdere visuele waarnemingen (toen ik soms tot 100 sterren telde) ook flink wat achtergrondsterren meegeteld heb.


Verder is het een kleine moeite om ook M46 mee te pakken. Visueel vind ik dit het veel aantrekkelijkere object, en met EAA ook. Deze is wel rijk, en heeft natuurlijk die fascinerende PN die met camera goed te zien is. Dit alles overigens vanuit de randstad, met beide clusters middenin de lichtkoepel van Rotterdam.

 

[markus17]

Het was zojuist even goed helder. Na eerst het Bijenkorfcluster eindelijk weer gezien te hebben kwam Sirius eindelijk boven de grote olijfboom uit. Referentiesterren waren goed zichtbaar, maar gezien de sterhop vanaf Sirus laatst vloeiend ging, koos ik daarvoor.

Zonder wolken was de sterhop deze keer een weg vol met sterren, de sterhop ging gewoon door op gevoel in plaats van me af te laten leiden en de weg kwijt te raken.

Met de SW120/600 + 31mm-Hyperion kwam het trio snel in beeld. Met deze kleine kijker zijn er enige tientallen sterren in M47 te zien, waarvan slechts een handjevol echt opvallen. Met deze kleine kijker is het cluster niet echt buitengewoon om te zien. Ook heb ik moeite voor- en achtergrondsterren te onderscheiden van het werkelijke cluster, dus misschien was dat handjevol sterren ook alles wat het was.

Wat wel opmerkelijk was, is dat M46 en M47 duidelijk opvallen tussen de hoeveelheid sterren in de omgeving.

Leuk OvdM!

 

[Wild-duck-11]

Voor februari ten einde is: de 13de stond ik achter/naast mijn telescoop. De komeet toen bij NGC1647, Orion, M1, M50, M93 stonden op het programma, natuurlijk ook M46 en M47! Ik was vroeg begonnen om de neveligheid voor te zijn, het was goed doenbaar en heb me fijn bezig gehouden die (late) avond!

M47 dus. Ik nam de afstand van Mirzam naar Sirius, nam ruim 2x deze afstand vanaf Sirius in nog steeds dezelfde richting en dan een beetje naar beneden. Ik had enkel m'n RDF op een 150mm reflector gezet en na de tweede poging was het al raak. Bij 85x kon ik makkelijk 20 heldere sterren tellen. Er waren er zeker meer, al wat fijner, maar niet die 'gloed' die ik ervaar bij M46. Dat is van een fijnere orde...
Kleur kon ik niet zozeer zien, het overgrote deel zag ik als gewoon wit. De Winter Albireo, nog lager, was wel kleurrijk. Het was blijkbaar van 2019 geleden dat ik in die richting gekeken heb. Terug herontdekt!

 

[coldfieldboundary]

Winter Albireo
hé, die kende ik nog niet ;o)
7h 16,6m
-23°19'

 

[Wild-duck-11]

In december wist je mijn 'Smiley naast M38' ook al niet liggen

Ondertussen weet ik weeral wat meer over coördinaten, waarvoor dank!

 

[Jef De Wit]

Waarneming vanop La Palma, 19 februari.

4x22 (speelgoed)kijkertje: 5 sterren met direct zicht te zien, met perifeer zicht licht de zuidwestelijke kwadrant op
blote oog: met direct zicht te zien als een niet-stellair object, vormt een (gescheiden) duo met twee sterren te westen (ter info: M46 was met perifeer zicht af en toe op te pikken)