Object van de Maand Februari 2022: NGC 2022

[TomC]

Bij het begin van de nacht deze maand, staat het sterrenbeeld Orion statisch in het zuiden - ideaal geplaatst om een Object van de Maand te krijgen.

De planetaire nevel NGC 2022 staat in het noordelijke gebied van Orion, in de "nek" van de krijger. De initiële zoektocht begint makkelijk, vanuit de heldere ster Meissa waarrond de rijke stercluster Collinder Cr 69 staat. Van daaruit beweeg je naar Betelgeuze richting het zuidoosten en al snel kom je op de locatie van dit kleine pluisje. Je gaat waarschijnlijk een zoekkaartje nodig hebben want bij lage vergroting is NGC 2022 eerder stellair van uiterlijk, bij een magnitude 11.6 zeker haalbaar in kijkers vanaf 15cm opening. Een smalband filter zoals UHC werkt uitstekend om te "blinken" en je waarneming te bevestigen.

Naast de detectie van NGC 2022 is er nog veel fijns te ontdekken aan dit object, echter je gaat je vergroting fors moeten opvoeren - denk aan 200x en meer. Kijk eens naar de vorm, bemerk je iets bijzonder? Kan je subtiele details in de nevel detecteren bij perifeer kijken?


(Kaart: Stellarium)

Voor de liefhebbers van palindroom getallen: op 02, 20 en 22 februari kan je leuke truukjes uithalen met NGC 2022.
Mocht het juist die avond helder zijn, wie slaagt erin om de perfecte waarneem-palindroom te scoren?

 

[wvreeven]

Voor de liefhebbers van trivia, hier wat uitgebreide info over dit fascinerende object:

Object of the Week October 18, 2015 - NGC 2022

Object of the Week October 18, 2015 – NGC 2022 NGC 2022, PK 196-10.1, PN G196.6-10.9 Constellation: Orion Type: Planetary Nebula RA: 5h 42m 5s Dec: +09° 05’ 11” Size: 22” x 17” Mag: 11.7 Central Star Mag: 14.9

www.deepskyforum.com

Eens zien of ik komend weekend mijn 50 cm dob hier in Chili kan gebruiken om deze nevel waar te nemen. Wordt vervolgd!

 

[sterrenboy]

Ooooh…! NGC 2022.

Die bezoek ik altijd als Orion hoger staat zodat ie zichtbaar is voor mij, het lijkt of ik in een bos woon zo hoog zijn de bomen hier achterom.
Met een SCT 12”, Leica-zoom, Ethos, Delos. Vergroting tussen de 100-800+ (maar hogere vergroting -zoals je weet- slechter beeld). Leica-zoom, laagste stand + TV Barlow is goed te zien. Met hogere vergroting word het beeld veel zwarter. Het blijft een pluisje die 3-4x doorsnede onder een ster staat. Ik zie er geen structuur in.
Als we nog mogen waarnemen van de weergoden dan wil ik nog wel eens met de 500mm in de Ardennen nog eens proberen.

 

[coldfieldboundary]

Daarnet opgezocht met de 30cm.
Juiste positie tussen de sterren gezocht bij 40x (vertrokken vanuit het heldere hoopje Cr69), dan naar 100x, hij valt goed op, een klein rond watje, zeker niet heel zwak. Dan ook nog 133x en 186x geprobeerd. Ook met een Lumicon Deepsky (een CLS) en een UHC, en in deze volgorde werd hij er steeds nog een beetje beter van. En dan ook een groot vermoeden van een sterretje dat erin zit en dat het neveltje lijkt uit 2 schillen te bestaan. Maar dus een rond pluisje tussen de sterren is alvast gemakkelijk te zien.

 

[markus17]

Ik breng even wat glaswerk naar de glasbak en het blijkt helder. Snel neem ik de bril mee om onderweg voor te verkennen. Betelgeuze en Bellatrix zijn te zien, startpunten Meissa en Collinder 69 nauwelijks, maar na een paar minuten buiten komen ze zachtjes in beeld, richten met een RDF gaat wel lukken.

Een lange wandeling wordt kort, want ik moet ineens met 'gezwinde spoed' huiswaarts om de grote kijker te plaatsen. Op de terugweg zie ik een omineus breed wolkendek uit het noorden komen. Geen tijd meer voor de grote refractor, ik snel naar de verrekijker, alleen Sirius is nog te zien.

Wat een treurnis..

Na bovenstaand getyp is het wolkendek grotendeels voorbij, met de verrekijker komen Meissa en vrienden mooi in beeld, maar de wind is hard, èn er pist iemand bij de linkerboven buren van het balkon af.

Ik geef een blijk van afkeuren, en word begroet met gegiechel. Prima, ik ben óók student geweest, maar de grote refractor blijft binnen, ook al staat de wind wat dat betreft de goede kant op. Zeiken mag, maar niet óp mijn objectief!

Niemand heeft iets aan deze waarneming, u moet het er maar mee doen.

 

[wvreeven]

Vanuit Chile met mijn 50 cm dob heb ik vanavond NGC 2022 opgezocht. Deze staat hier ongeveer 45° hoog maar de Maan was nog op. Desondanks op 320x en vooral 518x een zeer mooi ovaaltje met een donker ovaal centraal deel dat helderder is dan de hemelachtergrond buiten de nevel. Er staat een mooi rijtje zwakke sterren aan de noordwest kant. De ring van de nevel is in het zuidwesten iets helderder dan elders en de ring is ook niet overal even dik. Mooi zeg!

 

[Center Mark]

Gisteravond in de tuin deze nieuwe OvdM opgezocht. Transparantiewas goed, seeing redelijk.

Blijft toch wel een beetje lastig en obscuur dingetje vind ik, deze PN. Met de 20cm en UHC filter was hij niet lastig om te vinden, maar details zien is toch weer een heel ander verhaal. Vergroting ging flink omhoog, naar 285x en zelfs 400x. Met en zonder filter geprobeerd. Onderaan de streep kom ik niet verder dan een iets wattige ronde dot met heel subtiel het idee van een wat donkerder centrum, een ring dus.

Dit is eigenlijk meer een object voor grote kijkers, later deze maand eens kijken of ik hem nog een keer met de 30cm op kan zoeken.

Schetsje gemaakt bij 285x zonder filter:

 

[Jef De Wit]

Waarneming met een 30 cm Dobson onder een SQM 20.7 hemel (SQM richting object 20.4)
x50: ligt in het verlengde van 2 redelijk heldere sterren, perifeer zichtbaar (zonder filter) als een zwak niet-stellair object, UHC laat de PN goed blinken
x240 en x343: veel vergroten is niet evident met de wind, licht ovale vorm, goed afgelijnd, lijkt niet helemaal egaal maar ik slaag er niet in om er structuur in te herkennen, filters zorgen niet voor meer detail

 

[markus17]

Het was een rare avond, het ene moment helder en plots komen er hagels en rukwinden, en dat patroon steeds maar opnieuw. Nu was het moment om op 54x het object te zoeken. Meissa kwam vlug netjes in beeld met de ES127/952 maar het object was niet te zien, of niet te vinden. Ik had verwacht dat een wollig vlekje snel in beeld zou komen.

Collinder 69 was wel een erg mooi maar bescheiden cluster. Dat startpunt van de zoektocht is zeker een aanrader!

 

[Jef De Wit]

Nu was het moment om op 54x het object te zoeken. Meissa kwam vlug netjes in beeld met de ES127/952 maar het object was niet te zien, of niet te vinden. Ik had verwacht dat een wollig vlekje snel in beeld zou komen.

Aan zo'n lage vergroting is de planetaire nevel qua grootte moeilijk te onderscheiden van een ster.

 

[markus17]

Ah, dit is zo'n lastig object als de vorige planetaire nevel bij OvdM? Mooi, in dat geval print ik even een detailkaartje uit:

 

[sixela]

Gisteren even bekeken: zelfde indruk als Jef. Met een 508mm heb je meer last door slechte seeing dan met een 300mm, en zelfs rond 80x is de nevel dus niet echt te onderscheiden van een wollige ster, behalve dan dat hij met OIII duidelijk "blinkt" (met andere woorden, nog wolliger wordt en in tegenstelling tot de rest subjectief helderder).

Tot 270x vergroot, en de wind gaat dan erg veel parten spelen; zelfs als hij even gaat liggen zie je dat luchtwervelingen dicht bij de grond parten blijven spelen, met peer minuut maar enkele momenten waarbij het beeld een fractie van een seconde scherper wordt.

Er tekent zich een 1,5:1 ovale ring af en met OIII zie je om de nevel een veel minder heldere halo, en deze laatse is rond (en niet ovaal). Af en toe denk je dat de ovaal langs de korte as "gevuld" is en niet langs de lange as, maar die indruk verdwijnt net als het beeld even stabieler wordt. Na nog veel pieren zie je aan weerskanten van de ovaal, net niet op de lange as, twee verhelderingen (in een lijn die wijst naar een sterretje in het noordoosten).

Ik denk even "om meer structuur te zien zou je eigenlijk tot 500x-1000x moeten gaan vergroten, maar met dit weer is het hopeloos". Even geprobeerd op 543x, maar er is inderdaad geen beginnen aan. Met een kleinere kijker, bedenk ik me, ga je enkel een klein helder blauwig schijfje zien.

En dan ga ik even naar NGC 2371/2372 (die wel spectaculair is), maar da's voor een ander verhaal.

 

[wvreeven]

Vanavond de "grab 'n' go" 30 cm dob buiten gezet. Met het 31 mm Nagler (48x) was Sirius B zo nu en dan te zien. Met het 8mm Ethos (188x) constant.

Ik heb met het 8 mm Ethos (188x), het 4.7 mm Ethos (319x) en het 3.7 mm Ethos (405x) NGC 2022 in beeld gehad. Het beste waren wel het 8 en 4.7 mm en eigenlijk was het 3.7 mm te veel. In alle gevallen zag ik de nevel als een ovale vlek die hier en daar ietsiepietsie helderder was, vooral aan de noordzijde (althans, ik denk de noordzijde want ik raak altijd in de war). Met een OIII filter was met het 8 mm te zien dat het een ring was. Geen verdere details zichtbaar. De SQM ligt hier rond 18 dus niet bijster goed.

 

[markus17]

Na een namiddag en avond vol nevel waarbij de maan zich als een schemerlicht liet zien, werd het ineens helder. Onze maan staat gevaarlijk dicht bij het doelwit, en wederom werd een lange avondwandeling kort.

Eerst Meissa en vrienden voorverkennen met de 9x63 en de gidssterren van de kaart te vinden, dit is niet best. Zelden staat de maan zo fel recht voor mijn uitzicht, ik zie weinig sterren. De refractor stond al klaar, de detailkaart bestudeerd en op ~54x vanaf Meissa opzoek naar de gidssterren.

Dit is één van de eerste keren dat de maan precies verkeerd èn goed staat, ze blokkeert het halve Orioncomplex maar ik kon ze eindelijk weer eens op ~211x zien. En met een ongeveer halve maan was het een prachtig zicht, tot de nieuwe bewolking over kwam.

 

[John Baars]

Het was helder gisteravond, dus gelijk maar geprobeerd. Oei oei oei, die Maan stond er wel heel dichtbij. Ik zag dus.....niks van NGC2022 met mijn 150mm refractor. Wel intensief geprobeerd, even dacht ik dat........eeh nee, dit was een brug te ver. Maan was wel fraai. Waarom als het helder is, staat de Maan zo vaak te storen?

 

[sdn]

Ook ik heb deze PN gisteren opgezocht met mijn 200mm. Met Oiii filter bij 243x zag ik een duidelijk iets ovaal wolkje, structuur kon ik er niet in zien.

 

[TomC]

Voorbije nacht heb ik ook mijn 16" Alkaid naar NGC 2022 gericht. Het maanlicht stoorde enorm en maakte de achtergrond flets witgrijs. Eerst zonder filter gekeken, bij 75x is op eerste blik niets (!) te zien. Twee heldere sterren en int verlengde ervan wat perifeer scannen, en ja toen verscheen een diffuus onscherp pluisje. Zeker niet stellair. Met filters spelen geeft duidelijk effect, OIII werkt best, ook UHC en zelfs CLS laten het pluisje stevig doorkomen.
Met UHC op de Paracorr, verschillende oculairs proberen om de vergroting op te voeren. Vanaf 200x is het een duidelijk schijfje (klein!), bij 440x wordt de vorm licht ovaal en is een centrale holte te zien, zonder centrale ster. Details in de ring zijn deze keer niet zichtbaar, het maanlicht zal daar wel oorzaak van zijn.

 

[skyfan]

Net als John zag ik met de 125 mm refractor niets, maar met de Mewlon een vaag vlekje, veel te veel maan. Ik heb dan ook de hele avond aan de maan gewijd (kratertje in Kies Pi!).

 

[skyfan]

Gisteravond klaarde het eindelijk weer eens op. Weliswaar een vieze grijsrode hemel hier, maar met de Mewlon was NGC 2022 zonder filter een vaag rond vlekje om een ster, en met OIII filter een veel duidelijker halo rond een ster. Geen ring, meer vergroting dan 140x heb ik niet geprobeerd.

 

[TomC]

Time check! 20u22 UT op deze 20 Feb 2022

Helaas bewolkt en dus geen NGC 2022 te zien. Jammer.