Calibratie frames database maken (darks, bias, flats)

Unigaze

Unigaze

Atoom
Is het nuttig om al wat calibratieframes te gaan schieten voor master files als we nog veel bewolkte nachten in het verschiet hebben? Ik wil met mijn Nikon D5300 en 180mm prime lens op de Skywatcher Star adventurer gaan schieten als het weer eens helder wordt (zucht). Stacken in DSS, nabewerken in Lightroom/Photoshop. P.s. intervalometer uiteraard aanwezig.

En zo ja, van welke dan?

Even in het kort wat ik er nu van begrijp:

-Darks: Lenscap erop. Zelfde belichtingstijd en ISO en temperatuur als je Lights. Eventueel een extra lap over alles tegen mogelijke lichtlekkage. Dit heb ik eerder ook al gedaan toen ik melkwegfoto's van vast statief schoot met lenzen met kortere brandpuntafstand.
Kan ik de dslr 's nachts op het balkon laten schieten bij verschillende temperaturen, belichtingstijden en ISO's (voor mijn Nikon zijn ISO 200 en 400 wel ideaal lees ik)? Dit kost nagenoeg geen tijd, gewoon instellen en gaan en goed opslaan en inventariseren.

-Bias: Lenscap erop. Kortst mogelijke belichtingstijd, zelfde ISO, temperatuur maakt niet uit?

-Flats, deze vind ik moeilijk. Lenscap eraf, zelfde focus als de lights, en dan een wit t-shirt strak getrokken over de lens, gericht naar een gelijkmatige lichtbron ... ?! Ik heb al gelezen een helderblauwe hemel, of naar een witscherm van laptop/PC. En hoe kan ik dezelfde focus bereiken als de lights? Ik zit al wel te denken om tijdens een heldere nacht en bereiken van focus, mijn focus ring te markeren t.o.v. de lens body met een zilver stift. Maar welke belichtingstijd/iso moet men hier voor gebruiken?

En hoeveel calibratie frames als je ze van te voren/naderhand kunt maken? 20-50-100 ?

Sorry als deze zaken al behandeld zijn, kan het niet goed vinden.

M.v.g. Corné
 
Je beschrijft de benamingen en manier van schieten alvast correct.

Je mag inderdaad een library van bias en darks aanleggen. Men raadt aan dit elke 6 maand te herhalen, en rekening te houden met de temperatuur. Ik ben zelf van plan om dat te doen voor elk seizoen; een set voor de winter en een set voor de zomer. Komt nog mooi uit met die 6 maand dan.

Aantal: zo veel mogelijk... Maar 50 is een goed richtgetal voor darks. Bias: 100, en nadien een superbias van maken. Dan heb je er kunstmatig eentje van 1000.

Flats is wat moeilijker. Staat hier ook wel al beschreven hoor; maar kort: je moet je maximale witwaarde van je camera berekenen: overbelicht hem eens heel goed, en lees de pixelwitwaarde uit in je programma. Dan experimenteren met je lichtbron (en belichtingstijd) om te kijken hoe lang je moet belichten om aan een witwaarde van 50 a 60% te komen. Kijk dan waar het histogram van dergelijke raw op je camera zit, dan weet je bij een andere lichtbron(of lichtsterkte) waar je je histogram naartoe moet mikken. Het histo op je camera kan namelijk anders zijn dan het histo in de software op je pc.

--> Gebruik AV, en maak dat je lang genoeg moet belichten om zeker geen schaduw van je sluiter te vangen, door enkele stops extra toe te voegen.
 
Biasframes zijn het gemakkelijkst (en snelst) te maken. 100 stuks is voldoende, 200 wellicht nog beter. Zoals Lifesvr aangeeft, 1x per half jaar verversen is voldoende. Is afhankelijk van hoeveel je de camera gebruikt. Temperatuur waarbij je de biasframes maakt is niet van belang. De belichtingstijd is dermate kort dat thermische ruis niet van invloed is. Let er wel op dat er geen (val) licht in de camera terecht komt. Oculair van de zoeker dus afschermen (dien je ook te doen als je lights maakt) en bij voorkeur de reeks biasframes in een verduisterde ruimte maken.

Darkframes werken alleen effectief als je er voldoende van hebt. Dat wil zeggen ten minste veel darks als lights, maar liever 2x zoveel. In elk geval nooit minder darks dan lights toepassen. Probleem van een DSLR is dat de tempetuur van de sensor niet te regelen is (dit i.t.t. gekoelde CCD/CMOS-astrocamera. Tijdens bewolkte nachten darks schieten is een goed idee. Onder een heldere hemel zou het immers ten koste gaan van de schaarse waarneemtijd die we in de Benelux tot onze beschikking hebben. Nadeel is dat de temperatuur van de sensor gedurende de sessie niet stabiel blijft. De buitenluchttemperatuur neemt veelal gestaag af, maar de camerabehuizing - of in elk geval het deel dichtbij de sensor - kan door de elektronica juist opwarmen. Ik gebruik geen darks, maar beschik over een high-end DSLR waarbij nagenoeg geen ampglow optreedt en de donksterstroom (dark current) heel laag is. Om cold en hot pixels (statische ruis) weg te werken pas ik dithering toe. Dat wil zeggen dat de sensor tussen de lightframes door telkens een paar pixels opschuift. Dithering is praktisch alleen uitvoerbaar als je een autoguider of autoguiding software gebruikt die dat ondersteund.

Flatframes altijd direct vooraf of direct achteraf de eigenlijke opnames (lightframes) maken. Zo voorkom je dat eventuele stofjes tussentijd verschuiven. Als belichtingstijd hanteer ik 2 stops overbelichting t.o.v. de automatische belichting. Controleer echter altijd dat geen van de 3 kleurhistogrammen buiten het bereik van de x-as valt, oftewel, voorkom onder- en overbelichting. Ik maak flats met een kunstmatige lichtbron (een Geoptik Flatfieldgenerator).
 
Bedankt voor de tips Lifesvr en Maurice Toet . Ik moet nog uit gaan zoeken wat je precies bedoelt met een superbias maken Lifesvr

Met de tips over de flats kan ik denk ik wel wat mee, even mee spelen dus de komende tijd.

V.w.b. de darks staat de nikon na afkoelen nu belichtingen te maken van:
100 x 60'', ISO 200 bij T=5°C

Eerste reeks in een lijstje. Want ik weet nog niet echt waar ik op zelf op uit ga komen. Dus maar alvast een database aanleggen ;).

Ik lees wel dat het met de Star Adventurer zo'n beetje kan gaan van 60'' op 80mm / 30'' op 200mm, tot wel 4 minuten op 200mm (zonder guiding). Maar is van zoveel afhankelijk, waterpas, balans, pooluitlijning, de montering zelf, en alle ongenoemde foutjes die ik als menselijke factor en beginner nog in kan brengen :D

Wat zijn de ervaringen van de mensen hier met zo'n montering over de duur van de (on-geguide) belichtingen?
 
Ik was daarnet de waardes van mijn eerste nieuwe geschoten setje darks aan het bekijken en daar valt mij wat op.

Ik had de belichtingstijd met mijn intervalometer ingesteld op 1 minuut. Verreweg de meeste darks zitten kwa belichtingstijd op ofwel 59,1, 59,2 of 59,3 seconden. (96 van 104 frames geschoten zitten op deze waardes)

Er zitten 8 vreemde uitschieters en die komen met 1, 2 of 3 frames tegelijk. :
-frame 2 - 4 : 12s, 1,1s, 43,6s
-frame 46 - 47: 29,9s, 28,8s
-frame 62 - 63: 34,6s, 23,5s
-frame 90 : 61,5s

Instelling van mijn intervalometer YP-870 Tx gebruikt:
-DELAY = 10 seconden voor hij begint te schieten,
-LONG = belichtingstijd van 1 minuut
-INTVL = 2 seconden om te schrijven naar de SD kaart na elke belichting (wist niet echt wat ik hier moest gebruiken maar dit leek me redelijk)
-N1 = aantal exposures van de set = 50
-RE = 2 seconden : dit is 2 seconden wachten tot hij de volgende set van 50 neemt
-N2 = 2 : dit is het aantal sets van belichtingen (dus 2x50).


Nu de hamvragen:
1) : Waarom de uitschieters (8 frames van de 104 wijken meer dan 0,3 seconden af). Heeft dit misschien te maken met mijn intervalometer die via wifi werkt (een afstandsbediening/instelunit, en het andere deel, de ontvanger/uitvoerder die ik op mijn hotshoe zet met het kabeltje naar de DSLR.
2) : Maakt een verschil van 0,3 seconden uit voor het maken van darks of lights? Of is dit verwaarloosbaar? De uitschieters gooi ik er sowieso uit.

Met vriendelijke groet,
Corné
 
Stond je camera wel op bulb? Dus niet op 1minuut ingesteld? Dat kan dit soort uitschieters verklaren, aangezien de timingen dan niet gelijk lopen.
 
ArnoM ja mijn dslr stond 100% zeker op Bulb. Manual en dan de belichtingstijd verder dan 30 seconden kiezen. 30 seconden is het maximale van de D5300 daarna krijg je Bulb (met de melding daarvan).
 
Dick , inmiddels getest met langere intervaltijd van 5 seconden.
Want het zou zomaar kunnen dat de schrijftijd te lang is.

Geen succes. Nog steeds dezelfde uitschieters.

Daarna getest door WIFI uit de vergelijking te nemen. Dus mijn intervalometer met het kabeltje direct aan de DSLR, en het WIFI ontvangertje (zachtjes) in een hoek gesmeten ;).

Dit heeft wel effect. Ik heb nu:
- ten eerste precies 100 shots (waar ik hem op ingesteld had).
-ten tweede alle belichtingen zitten tussen 59,1 en 59,3 seconden

59,1s: 51x
59.2s: 2x
59.3s: 47x

Ik mag er redelijk vanuit gaan dat de wifi verbinding roet in het eten gooide.
Die ga ik dus niet meer gebruiken voor deze toepassing.
Weer een les geleerd :)

En trouwens wel fijn dat ik er nu achter kom in plaats van na een set lights te schieten.

:)
 
patrickduis (ter info Patrick getagd) Goed om te lezen dat je de oorzaak hebt gevonden! Ik heb een soortgelijk setje maar dan van Hahnel. Werkt prima tot een bepaalde afstand en mits de batterijen nog over voldoende power beschikken. Ik heb ooit een lezing van Patrick Duis (2013?) bijgewoond en de zin die bij mij het meest bleef hangen was “Astrofotografie is het elimineren van problemen”. Mijn ontvanger gebruik ik dan ook niet meer in het kader van beter voorkomen dan genezen :)
 
Dick zei:
Ik heb ooit een lezing van Patrick Duis (2013?) bijgewoond en de zin die bij mij het meest bleef hangen was “Astrofotografie is het elimineren van problemen”.
Klik om te vergroten...

Dick Nou inderdaad daar zeg je wat! Ik ben nog niet eens echt begonnen met lights te schieten met mijn nieuwe materiaal en de termen en werkwijzen vliegen rondjes om mijn hoofd. Laat staan de problemen die ik al tegengekomen ben, bijvoorbeeld het vinden van een geschikte statiefgondel voor mijn 180mm prime. Maar ik doe rustig aan en probeer alles wat ik doe, doordacht te doen. En elk nieuw probleem wat de kop op duikt weer indrukken. Ik moet zeggen het is wel een hele leuke hobby als je van uitdagingen houdt!

De Nikon staat nu darkframes te maken van 100x2minuten op iso200. Voor het geval ik alles zo goed gebalanceerd en poolafgesteld krijg dat deze belichtingstijd haalbaar wordt. Misschien ijdele hoop maar men mag blijven hopen :).
 
Lifesvr zei:
Flats is wat moeilijker. (...) je moet je maximale witwaarde van je camera berekenen: overbelicht hem eens heel goed, en lees de pixelwitwaarde uit in je programma. Dan experimenteren met je lichtbron (en belichtingstijd) om te kijken hoe lang je moet belichten om aan een witwaarde van 50 a 60% te komen. Kijk dan waar het histogram van dergelijke raw op je camera zit, dan weet je bij een andere lichtbron(of lichtsterkte) waar je je histogram naartoe moet mikken. Het histo op je camera kan namelijk anders zijn dan het histo in de software op je pc.

--> Gebruik AV, en maak dat je lang genoeg moet belichten om zeker geen schaduw van je sluiter te vangen, door enkele stops extra toe te voegen.
Klik om te vergroten...


Lifesvr , Maurice Toet

Ik ben voor nu even "klaar" met het maken van setjes darkframes, en hoop dat ik voldoende diversiteit heb voor de lights op de desbetreffende avond/nacht. En als dat niet zo is, kan ik er altijd naderhand extra maken. Fijn dat ik al weer een beetje heb kunnen oefenen met de beginselen. En foutjes maken en leren :)

Nu heb ik wat vragen over wat Lifesvr hierboven zei over de flatframes en de genoemde methode om tot de juiste histogram te komen achterop de dslr, zodat je deze toe kunt passen om onder verschillende omstandigheden passende flat frames te kunnen schieten.

Het doel is: voorbereid zijn voor wanneer ik lights ga schieten, zodat ik dezelfde avond/ochtend ook de flats met succes kan schieten. Ik wil dus gaan oefenen met de methode die beschreven werd om de juiste belichting te vinden voor mijn setup.

-Overbelichten, gewoon dus m'n Nikon super overbelichten met lange sluitertijd en kleine f-waarde tijdens een gewone foto om de maximale pixelwitwaarde vast te stellen, in een beeldbewerkingsprogramma?
-Pixelwitwaarde, is dit de kleurtemperatuur in Kelvin van het overbelichte wit?
-Gebruik ik gewoon daglichtinstelling in mijn dslr?
-AV functie is van Canon, A voor Nikon, automatische apertuur instelling,
-Enkele stops toevoegoegen om sluiterschaduw uit te sluiten: mag ik aannemen dat ik dus langer moet belichten om deze sluiterschaduw uit te sluiten? En afblijven van de ISO? Hoe ziet zo'n sluiterschaduw er eigenlijk uit op een flatframe zodat ik weet waar ik op moet letten?
-Maurice jij had het over 2 stops overbelichten, hebben we het dan over een 4x langere sluitertijd?

Bedankt voor jullie geduld en tijd,
met vriendelijke groeten,
Corné
 
VWB de Flat Frames: Dankjewel Lifesvr voor de link dat werkt al verduidelijkend.

Ik heb nu dus eerst met alleen de lens een volledig overbelichte foto gemaakt om de maximale ADU waarde voor mijn Nikon D5300 vast te stellen.

Die is 16383. (na nazoeken trouwens gevonden dat in ieder geval 1 iemand anders hier ook op uit kwam)

Ik kon niet zo vinden hoe ik dat met andere van mijn programma's kan vast stellen (photoshop, lightroom, dss, gimp, rawtherapee). Dus ik heb na enig zoeken het gratis programma IRIS geinstalleerd en daar heb ik dat mee gemeten. (zowel mean als median als max/min want compleet overbelicht). Na een rechthoek trekken en rechtermuisknop en dan "statistics".

Vervolgens gaan experimenteren om te proberen aan 50-60% hiervan te komen.
-Gericht op het witte scherm van de (LED) monitor.
-Focus *ongeveer* oneindig (ik heb nog niet de precieze focus omdat ik nog geen lights heb kunnen schieten met deze setup).
-ISO 200, F2.8
-2 lagen schoon wit T-shirt strak over de lenskap met een elastiek, kreukels eruit.

Eerst geprobeerd met de A(V) (appertuur prioriteit) stand en 2 stops overbelichting volgens Maurice Toet en de gelinkte beschrijving, dan komt hij veel te laag uit, ongeveer 3000 ADU.
Dit leek me dus veel te weinig.
Ik kwam na proberen en 10 pogingen tot ongeveer 5700 in de uiterste hoeken, tot 7300 in het centrale gedeelte. Niet helemaal juist maar "close enough"?
Hiervoor heb ik gebruikt:
-3,3 stops overbelichting (dit leek mij een beetje veel?)
-exposure van 0,5 seconden
-2 lagen t-shirt

Ik heb hier een screenshot van Lightroom met mijn probeerseltjes om tot de juiste ADU in IRIS te komen. (DSC_0010.NEF was de beste tot nu toe).
https://i.imgur.com/prPSH17.png
In ieder geval wordt de vignetering goed duidelijk in de overzichtslijst.
Ik vind wel dat als ik het frame open in IRIS dat het dan héél groen is. Terwijl dat in Lightroom niet zo is.

Verder zie ik geen gekke afwijkingen die een schaduw van de shutter zouden kunnen betekenen.

Wat ik wel zorgelijk vind is dat de Histogram achterop mijn DLSR echt heel ver naar rechts zit juist bij de frames die in de buurt komen van de juiste ADU. Nog niet geclipped maar veel scheelt het niet. Is dit een probleem?

Ik zie ook helemaal geen stofjes in de RAW's, maar nu heb ik de lens ook een week of 2 geleden echt grondig schoongemaakt omdat ik hem net had en ben altijd voorzichtig en doe altijd even een paar blaasjes met het balgje voordat ik schiet. Of zie je de stofjes pas als je de raw bewerkt?

Jullie gedachten zeer gewaardeerd, ik heb een beetje het idee dat ik wel stappen aan het volgen ben maar niet helemaal weet of het wel goed is wat ik doe...

Met vriendelijke groet,
Corné
 
Programma’s als IRIS geven de RAW-data lineair weer. Lightroom, Photoshop en het LCD-scherm achterop je camera doen niet; daar is al een gamma-correctie (S-curve stretch) op losgelaten om de data te vertalen naar een zichtbaar plaatje. Het is normaal dat de histogrampieken in dat geval heel ver naar rechts liggen. Ook is het normaal dat de afbeelding in IRIS er groen uitziet. Lineaire data van een kleurensensor (dus zonder witbalans-correctie) zien er groen uit omdat er tweemaal zoveel groene pixels als rode en blauwe pixels in de Bayermatrix op de sensor zijn verwerkt. Overigens hoef je niet per se op 50% van de maximale ADU te gaan zitten. Ergens tussen 1/3 en 2/3 van het bereik is prima. Of zelfs tussen 1/5 en 4/5. Van belang is dat de data in het volledig lineaire bereik van de sensor terechtkomen, dus niet te dicht op de uiteinden.
 
Maurice Toet top, dankjewel. Verduidelijkend! Geruststellend! Met deze wetenschap kan ik verder. Ik ga proberen ergens uit te komen dat ADU% van max tussen 1/3 en 2/3 ,en ik minstens 20% van de uiteindes blijf.
 
Je moet ingelogd zijn om te kunnen reageren. Log in | Registreer
Terug
Bovenaan Onderaan