Belangrijke specs van een telescoop.

[John Baars]

Kort / lang = populair gebruik van het begrip openingsverhouding, geeft aanleiding tot flinke misverstanden

We spreken hier over de openingsverhouding.
De verhouding tussen diameter opening ten opzichte van het brandpunt.
Grote openingsverhouding is f/5
Kleine openingsverhouding is f10 en kleiner zoals f/15
Zie het maar als een breuk. 1/5 is groter dan 1/10

Een brandpunt van 1000 mm als er een 200 mm spiegel bij hoort: f/5 ook wel geschreven als F5 (1000/200=5)
We noemen dit dan een grote openingsverhouding.

Een brandpunt van 1000 mm als er een 100 mm spiegel bij hoort: f/10 ook wel geschreven als F10 (1000/100=10)
We noemen dit dan een kleine openingsverhouding.

Ter info : Hetzelfde sommetje vinden we overigens in de fotografie. Een fotografische 50mm lens (50mm= brandpunt) met F2 heeft een functionele opening van 25 mm. Meet maar na.

 

[fransvanschaik]

Zeg Mark
Ik heb jaren geleden eens een 6 mm Radian van jou gekocht. Vind jij die meade ( of celestron) HD-60 beter?

 

[Valieman]

Nadeel van plossl's en ortho's is alleen wel dat ze nogal Spartaans worden naarmate je een korter brandpunt neemt.

Ik zou zelf deze rest verkoop op Ali van deze Meade HD-60 echt een absolute no-brainer noemen: LINK

Ik gebruik zelf de Celestron varianten (X-Cel LX serie) in de brandpunten 25mm, 7mm (eigenlijk 6.5mm) en 5mm, met name die 6.5mm is echt uitstekend. De 25mm is een fractie minder scherp aan de randen in een f/5, maar altijd nog erg goed. Verder hebben ze 60gr beeldveld en voldoende oogafstand om zelfs met bril op nog goed te kunnen waarnemen. Voor het geld vind je ook niets beters.

Thanx voor de info. Maar ik koop uit principe niks op AliExpress.

Die Celestron Xcel serie heb ik idd al regelmatig voorbij zien komen met alleen maar lovende woorden. Interessant.... Wat bedoel je met spartaanse plossls? Dat de eye relief te krap wordt? Of iets anders?

Ik ga zonder filters om me heen turen en kijken wat de lichtopbrengst is. Kan ik altijd op een later tijdstip filters toevoegen aan het arsenaal. Zou dan wel willen weten wat een aanrader is om te kopen. En ik zal me ook eens verdiepen in de zogeheten UHC en OIII filters (specifiek voor nevels blijkbaar), heb ik nog geen kaas van gegeten.

 

[Valieman]

Kort / lang = populair gebruik van het begrip openingsverhouding, geeft aanleiding tot flinke misverstanden

We spreken hier over de openingsverhouding.
De verhouding tussen diameter opening ten opzichte van het brandpunt.
Grote openingsverhouding is f/5
Kleine openingsverhouding is f10 en kleiner zoals f/15
Zie het maar als een breuk. 1/5 is groter dan 1/10

Een brandpunt van 1000 mm als er een 200 mm spiegel bij hoort: f/5 ook wel geschreven als F5 (1000/200=5)
We noemen dit dan een grote openingsverhouding.

Een brandpunt van 1000 mm als er een 100 mm spiegel bij hoort: f/10 ook wel geschreven als F10 (1000/100=10)
We noemen dit dan een kleine openingsverhouding.

Ter info : Hetzelfde sommetje vinden we overigens in de fotografie. Een fotografische 50mm lens (50mm= brandpunt) met F2 heeft een functionele opening van 25 mm. Meet maar na.

Ja thanx, dat wist ik al. Maar hoe lager de f hoe "sneller" de telescoop, kan je dat uitleggen?

 

[Center Mark]

Ik denk dat die Radian beter is qua scherpte en contrast, maar ik heb ze nooit naast elkaar vergeleken. Maar de Radian had oorspronkelijk een vergelijkbaar prijskaartje als Delites nu hebben, echt een andere klasse dan die HD-60.

Wat bedoel je met spartaanse plossls? Dat de eye relief te krap wordt? Of iets anders?

Korte eyerelief inderdaad (een 10mm plossl heeft nog maar zeg 7mm afstand) en bovendien een heel klein ooglensje om door te kijken. Niet erg prettig kijken, vind ik zelf.

 

[Center Mark]

De term "snelheid" komt voort uit fotografisch gebruik, waarbij een snelle openingsverhouding (bijv. f/4) sneller data (=licht) verzameld dan een trage openingsverhouding (bijvoorbeeld f/8).

 

[John Baars]

De term "snel" of "langzaam / traag" komt uit de fotografie, zoals @Center Mark al schrijft.
Dit geldt alleen voor fotografie.
Op visueel waarnemen is het begrip snel / langzaam niet van toepassing.

 

[sixela]

Ok. Dat wist ik niet. Kan je mij dan vertellen welke oculairs het beste zijn voor de f5 Bresser met brandpuntsafstand van 1270?

Niet zonder budget (en dan de tering naar de nering zetten).

 

[Valieman]

Niet zonder budget

Om en nabij de 200 per oculair. Is er een oculair-maat die jullie het meest gebruiken? Voor deepsky? Dan zou het voor mij ook nog wel een optie zijn om voor 1 oculair wat meer uit te geven. (Stel jullie zijn bijvoorbeeld allemaal van mening dat een 10mm wide-angle supervet is)

Maar goed, nu gaat het specifiek over filters en oculairs. De bedoeling van dit topic was om samen te vatten wat de belangrijkste specs zijn van een telescoop. Met een nieuwprijs rond de 700 euro. En dan gericht op de beginnende waarnemer die niet gaat fotograferen, flink kan tillen (10 inch dobson) en tzt bereid is om wat extra geld uit te geven aan accessoires.

De 10 inch Bresser gaat het worden. Flinke opening en brandpuntsafstand. Heeft een 2 inch focusser, dus qua oculairs (en dus vergrotingen) is er van alles mogelijk. Ook kan er een upgrade op qua zoeker. Filters nu nog niet nodig, tzt een vette UHC voor nevels is een aanrader. Collimatie-oculair wel direct nodig.

 

[sixela]

Om en nabij de 200 per oculair. Is er een oculair-maat die jullie het meest gebruiken? Voor deepsky?

Er zijn twee “werkpaardoculairs” voor deepsky: eentje met een uittredepupil van 1,8-2,2 mm voor kleinere sterrenhopen, bolhopen en sterrenstelsels (9-11mm oculair op f/5 kijker) en eentje met uittredepupil van 3-4mm voor grotere nevels met filter (15-20 mm op f/5 kijker).

Dus eerst beslissen welke van die twee je eerst gaat kopen. Heb je nog geen filter, de eerste.

 

[Valieman]

Er zijn twee “werkpaardoculairs” voor deepsky: eentje met een uittredepupil van 1,8-2,2 mm voor kleinere sterrenhopen, bolhopen en sterrenstelsels (9-11mm oculair op f/5 kijker) en eentje met uittredepupil van 3-4mm voor grotere nevels met filter (15-20 mm op f/5 kijker).

Dus eerst beslissen welke van die twee je eerst gaat kopen. Heb je nog geen filter, de eerste.

Kijk, daar heb ik wat aan. Thanx. Gebruik je bij die 2e optie dan een UHC filter? Daar zijn ook weer allerlei varianten in zie ik (o.a. UHC-E, UHC-L). Maar goed dat ik jullie eerst kan raadplegen voordat ik allerlei dure spullen aanschaf die ik nooit ga gebruiken

 

[svdr]

Gebruik je bij die 2e optie dan een UHC filter?

Dat is niet zomaar te zeggen... Het is niet zomaar oculair-afhankelijk dan wel object afhankelijk welk filter je gebruikt.

Een *echt* UHC filter gebruik je enkel op emissienevels, net zoals het O-III filter. Maar een O-III filter werkt véél agressiever dan een UHC. Met O-III maak je keiharde contrasten met een minder aangenaam beeld tot gevolg. UHC is veel rustiger. Het dimt vooral kunstlicht maar laat erg veel golflengte's van de nevel wel nog door. Het O-III laat enkel die éne golflengte van O-III door -en een zeer nauwe band daaromheen.

Voor galaxieën en bolhopen maken filters weinig tot geen verschil, een enkele keer kan het Lumicon Deepsky filter een klein voordeel bieden. Hier werkt enkel donkerte.

Bij een UHC-E merk ik een beperkt voordeel op reflectienevels. Het is niet zo dat ik het filter er speciaal voor gekocht heb, het was eerder een miskoop. Je geeft beter meteen meer centen uit aan een echt UHCfilter van Lumicon, Astronomik of DGM (al noemen die laatste het een NPB filter, what's in a name -het is een zeer goed filter).

O-III gebruik ik vooral als laatste redmiddel : het filter bepaalt echt het verschil tussen zien of niet zien. Ook zeer waardevol bij het zoeken -en vinden- van kleine planetaire nevels.

Dus als je maar 1 filter voor maximaal voordeel wilt : een goede UHC of NPB. Maanfilters blijf je beter van weg, kleurfilters ook. Een mylar zonnefilter is wél een aanrader, om overdag naar de zon mee te kijken.

Over UHC-L kan ik weinig vertellen. Het schijnt een geoptimaliseerde versie te zijn die ook LED-spectraallijnen tegenhoudt, zij het dan vooral voor fotografisch gebruik. Geen eigen ervaring mee.

 

[Valieman]

Er zijn twee “werkpaardoculairs” voor deepsky: eentje met een uittredepupil van 1,8-2,2 mm voor kleinere sterrenhopen, bolhopen en sterrenstelsels (9-11mm oculair op f/5 kijker) en eentje met uittredepupil van 3-4mm voor grotere nevels met filter (15-20 mm op f/5 kijker).

Dus eerst beslissen welke van die twee je eerst gaat kopen. Heb je nog geen filter, de eerste.

Vergat ik nog te vragen..... is het beeldveld van zo'n 10mm oculair breed (zeg maar tussen 70 en 80 graden) of juist smal (tussen 50 en 60 graden) fijner? Of heeft beide voor- en nadelen? Bij een breed beeldveld worden de randen vaak wazig begreep ik?

Omegon heeft bijvoorbeeld een 10mm oculair met 100 graden beeldveld:

Omegon Panorama II 1,25" 10mm oculair

100 graden oculairs: Een panoramisch zicht van hoge kwaliteit - De Omegon 100 graden oculairs bieden een enorm gezichtsveld waarbij elke ster - ook aan de rand - scherp in beeld...

www.astroshop.be

 

[svdr]

is het beeldveld van zo'n 10mm oculair breed (zeg maar tussen 70 en 80 graden) of juist smal (tussen 50 en 60 graden) fijner?

Persoonlijke voorkeur en observeerstijl... moet je ervaren. Voor sterkere vergrotingen ervaar ik dat een groot beeldveld eerder tegen werkt. 60-65° is daar ruim voldoende, type Delos - al heb ik ook 5 en 7 mm Naglers. Voor lage 'overzicht'vergrotingen gaat voor mij niks boven 82°. Daar werk ik met 26T5, 17T4, 13T6. Maar mijn observeerstijl is dan ook vooral widefield deepsky.

Bij een breed beeldveld worden de randen vaak wazig begreep ik?

Bij de goedkope versies wel. Dat is het punt : op F5 en sneller hebben de goedkope breedvelders geen zin : het 'brede' deel van je veld blijft onscherp. Wil je goed gecorrigeerd breedbeeld op F5 en sneller, dan gaat dit snel (erg) veel geld kosten. Daarom dat we steeds adviseren om met eerder 'normale' oculairen te starten. Ten overvloede misschien : niet iedereen kan zijn oog zomaar adapteren aan die extreme breedbeelders.

 

[markus17]

Bij de goedkope versies wel. Dat is het punt : op F5 en sneller hebben de goedkope breedvelders geen zin : het 'brede' deel van je veld blijft onscherp. Wil je goed gecorrigeerd breedbeeld op F5 en sneller, dan gaat dit snel (erg) veel geld kosten. Daarom dat we steeds adviseren om met eerder 'normale' oculairen te starten. Ten overvloede misschien : niet iedereen kan zijn oog zomaar adapteren aan die extreme breedbeelders.

Dat kan ik beamen.

Ik heb mijn 120/f5-refractor mee op reis en gebruik nu een goedkoop 31mm-Hyperion-breeldveldoculair, waarbij er randonscherpte is. Normaliter gebruik ik een 31mm-Nagler in de refractor, die geeft perfect beeld, is flink duurder, en weegt een kilogram. Niet ideaal in een vliegtuig.

Een groot breedveld op lage vergroting heeft meestal mijn voorkeur, dat ik daarbij nu randonscherpte heb, mag de pret niet drukken.

 

[sixela]

Omegon heeft bijvoorbeeld een 10mm oculair met 100 graden beeldveld:

Die doet het niet zo goed op f/5. Wil je echt een 100°, spaar dan voor een 9mm APM XWA of TS XWA (niet WWA of MWA). Maar een 82° TS UWAN 10mm is een pak minder duur.
72° TS Expanse zijn nog wat minder duur.

 

[Brainiac]

Even een (zomer) pleidooi voor een OIII filter, voor de Sluiernevel in de Zwaan is er geen betere dan een OIII, het verschil met een goed UHC en een OIII bij deze nevel is zondermeer spectaculair. En de sluiernevel is niet zomaar een vaag vlekje, maar een uitgebreid en complex iets.