probleem met het bevatten van graden

[sofie verheyden]

Hoi iedereen,

Ik ben verward met hoe ze de dingen soms uitdrukken. Ik wil dat wat bevatten. Zou beter eens een deftige cursus gaan volgen maar woon aan zee, niet simpel hier maar lees veel . Daarom hier een vb van mijn probleem :
M 42 Orionnevel
In mijn boek staat afmeting M42: 1°.5 x 1.0°
Als ik de uitleg begin te lezen staat er dat deze nevel wel 40 lichtjaar groot is in diameter wat ik al wel wist maar ben nu in de war met die graden dus.....

Aangezien ik voortga op het feit dat de diameter maan een 1/2 graad is en de diameter van de (volle) maan = 3.475 km (dus 2 x maan of 2 x 3.475 km = 1°) ongv.dacht ik toch.... hoe kan ik dit nu aan mekaar breien ivm die Orionnevel ???

Snap het plots niet meer

Hetzelfde voor bv M 74 = grote galaxy , afmeting: 10'.5 x 9'.5
Hier zitten biljoenen sterren in. Wat bedoelt men nu infeite met die 10 (booggraden?)punt 5 aub? Hoe vertaal je dit ?

dank,
Sofie

[Clear Skies]

Hoi Sofie,

Ik zal het proberen uit te leggen...

Om te beginnen: je weet dat een cirkel 360 graden heeft, toch?
Nou, de aarde is een bol en die is net als een cirkel rond. Dus ook rondom 360 graden. Om de aarde heen zit de ruimte en daar kijken we vanaf onze wereldbol tegenaan. Als we ons ronddraaien duurt het... juist, 360 graden voor je weer naar het zelfde punt kijkt. Dat geldt ook voor omhoog en omlaag.

Dus als je nou weet dat een object (een nevel ofzo zoals de Orionnevel) 2 graden breed is, dan weet je dat 't 2 keer 1 graad = 2 keer 1/360 van de hele omtrek is. Snap je?
Als je dan ook weet dat 1 graad uit 60 minuten bestaat en 1 minuut weer uit 60 seconden, dan snap je vast ook wel de term 'boogminuut' en 'boogseconde'.
Dit geeft dus eigenlijk aan hoeveel van de lucht door een object wordt "bedekt". Die ".5" (punt vijf) is gewoon een cijfer achter de komma: .5 is de helft, .3 is 3/10.

MAAR... daarmee leg ik alleen maar de grootte van een object uit. Waar ze staan werk net iets anders.
De sterrenhemel is verdeeld in een noordelijk en een zuidelijk halfrond. Als je dat vanaf de (sterren)evenaar bekijkt kan je negentig (1/4 van 360 graden) graden omhoog of omlaag voor je bij de noord op zuidpool bent. Die hoek noemen we 'declinatie'. De poolster staat op bijna +90 graden, de zuidelijke pool op -90 graden. Daarmee kan je de verticale positie van een object aangeven. Dus als er bijvoorbeeld staat +38d47m01s (het coordinaat van de helder ster Vega in het sterrenbeeld Lyra) dan weet je dat die ster ten opzichte van de hemelevenaar verticaal op 38 graden, 47 minuten en 1 seconde staat.
De hemelevenaar komt niet overeen met de evenaar van de aarde omdat onze aardas iets gekanteld is, ongeveer 23 graden.

Horizontaal werkt het iets anders. Daar is de cirkel van 360 graden verdeeld in uren. Een uur is ongeveer 15 graden (14.97 om precies te zijn). Met die notatie kan je de rechterklimming van een object aangeven. Voor Vega is dat dan 18:36:56.

[Schipluiden]

goede uitleg victor,

alleen nog deze twee toevoegingen:

de grootte in graden is dus hoe groot wij iets zien vanaf de aarde, en de grootte in km (diameter maan) of lichtjaar (orionnevel) is hoe groot het in het echt is...

2e opmerking: een uur is precies 15 graden, niet ongeveer (360/24 = 15.00)...

groetjes, maarten

[sofie verheyden]

hoi, beiden erg bedankt voor jullie professionele uitleg.

Kan ik het dan simpel uitdrukken en zeggen dat die afmetingen in graden of boogminuten dat is 'hoe' wij het object dus zien ?
Dus dat kan ik dan wel vergelijken met het uitzicht van de maan?
bv Orionnevel "zien" wij dan in het oculair als 3 volle manen op 1 volle maan ?hm dat klinkt precies ook niet goed.....? En in werkelijkheid is hij 40 lj groot.

- Dan de M 74 zien we als 10' , dus ongv 1/6 van de maan dan ? Want een sterrenstelsel moet toch hééél groot zijn .....

- Is dat dan ook geldig voor de graden die men opgeeft van de oculairs?
bv een oculair met een beeldveld van 80 ° dat een vergroting geeft van 40 bv : = schijnbaar beeldveld/vergroting = werkelijk beeldveld 80/40= 2) en zou dus 2 ° zijn . Wat is die 80 ° dan , is dat ook te maken met
die 360 ° ,?

Ik hoop dat ik niet te verwarrend overkom want ik spring een beetje misschien van de hak op de tak maar dacht dat het er toch mee verband kon hebben, het begint wel te komen maar het is er nog niet volledig door bij mij hoor , ondanks jullie zo goede uitleg. Sorry voor deze vragen.

hartelijk dank,
Sofie

[Schipluiden]

sofie, je hebt het helemaal begrepen. bijna alles wat je zegt klopt!
de maan zien wij inderdaad met een grootte van een halve graad. de orionnevel zien wij als 1.5 x 1.0 graden en dus als ongeveer 3 x 2 maandiameters.
en ook de conclusie wat betref het oculair is goed. in je voorbeeld (80 graden oculair bij 40x vergroot), past de orionnevel dus in zijn geheel in beeld. de 80 graden (dit is van net boven de horizon tot recht boven je hoofd) slaat op hoeveel van de hemel je theoretisch zou zien in dat oculair met een vergroting van 1x (dit is niet mogelijk, maar op deze manier is het schijnbare beeldveld van verschillende oculairs te vergelijken).

je hebt slechts een klein dingetje verkeerd: 1 graad is onderverdeel in 60 boogminuten (en die weer in 60 boogseconde). de maan met een diameter van een halve graad, is dus 30 boogseconde groot. M74, in je voorbeeld, is dus ongeveer 1/3 van de diameter van de maan. kan je nagaan hoe ver weg M74 moet staan om zo klein te lijken voor ons...

maar verder heb je het helemaal goed begrepen...!
groetjes, maarten

ps: @clearskies: met 14.97 graden bedoel je hoeveel graden de meridiaan in een klokuur verschoven is. maar dit komt omdat een klokuur niet hetzelfde is als een sterren-uur. in sterrentijd en in sterrenatlassen is een uur precies 15 graden.

[sofie verheyden]

Amai, jullie hebben me dus erg goed geïnformeerd!!!!

dankuwel en vele groetjes,
Sofie

[sofie verheyden]

Ben er nog heel even terug. Heb net nog een bedenking toch hmhm...
Wat is infeite het beste te doen om de Orionnevel goed te zien?
Ik begrijp dan dat je zowieso een oculair moet nemen van 80° maar hoeveel keer vergroten dan? De éne zegt best niet vergroten , de andere zegt toch kan je er een tamelijk goeie vergroting opzetten.

Ik heb verleden jaar de M42 eens gezien door een 25cm Dobson 1200 brandpuntafstand en met een oculair 13 mm . (80°) Dat was heel mooi en die kon er goed in . Maar als ik dezelfde formule toepas : nl
80/ 92 (1200 delen door 13= 92 voor de vergroting) , = 0.8 ° en M42 is groter [b],nl 1.5 ° ? Hoe kan die er dan toch in?


groetjes,
Sofie again.

[sixela]

Hoe kan die er dan toch in?

Die kan er niet in -- maar 1.5° is de totale grootte, en niet die van het centrale deel.

De orionnevel in een grote telescoop heeft "vleugels" die van de nevel rond de trapezium vertrekken en helemaal rond gaan, maar de achterkant van die lus is heel zwak.

[Clear Skies]

ps: @clearskies: met 14.97 graden bedoel je hoeveel graden de meridiaan in een klokuur verschoven is. maar dit komt omdat een klokuur niet hetzelfde is als een sterren-uur. in sterrentijd en in sterrenatlassen is een uur precies 15 graden.

Ja! Thanks, ik haalde het even door elkaar...

[Schipluiden]

Wat is infeite het beste te doen om de Orionnevel goed te zien?

hier zijn meerdere antwoorden op te geven. een oculair met een lang brandpunt en een groot gezichtsveld, geeft je een overzicht over de gehele nevel. je kan dan kijken hoeveel van die 1.5 graden je daadwerkelijk kan zien. met een hogere vergroting (bijv de 13 mm die jij gebruikt hebt), kan je niet meet de gehele nevel zien, maar heb je wel meer detail in de heldere kern. zo kun je bijv de verschillende sterren van het het trapezium splitsen.
de meeste mensen hebben en gebruiken meerdere oculairs met verschillende vergrotingen en beeldvelden. voor overzicht en voor meer detail/hogere vergroting...

laatste opmerking: wanneer in een catalogus het formaat van een object wordt gegeven, bedoelen ze bijna altijd de totale zichtbare grootte. hoeveel je daarvan kan zien, hangt af van de telescoop, gebruikte oculairs en de weersomstandigheden. bij veel nevels/sterrenstelsen is de helderheid aan de randen vaak (veel) minder dan in t centrum. deze lijken dus vaak kleiner dan in de catalogus staat...

[sofie verheyden]

Bedankt allen, jullie zijn geweldig !

groetjes,
Sofie

[Clear Skies]

Mag ik even opmerken dat er de laatste dagen lekker open, duidelijk, vriendelijk en vooral to-the-point op vragen wordt gereageerd?

Valt me op en ik vind dat zeer positief. Het forum bewijst z'n kracht weer eens!