Oculair bij Skywatcher 200/1200

[DaanC]

Hallo iedereen,
Zoals jullie misschien al wel gezien hebben ben ik sinds afgelopen week eigenaar van een Skywatcher 200/1200. Afgelopen dinsdagavond heb ik al even kunnen experimenteren, maar helaas gooide een wolkendek het nodige roet in het eten. Toch op de valreep nog even rustig naar Mars kunnen kijken, al leek het meer op een amoebe dan daadwerkelijk een nette bol. Dit zal wel te danken zijn aan de warmte die in de lucht hing, lijkt me.

Anyway, er vielen me een aantal zaken op en zit daarom met een aantal vragen waar jullie me wellicht mee kunnen helpen.

- Waarschijnlijk ben ik er toch enigszins in getrapt, maar had verwacht meer detail te kunnen zien op Mars. Het was uiteindelijk nog steeds een heel klein stipje. Ik heb 2 oculairs bij de telescoop, een 25mm wide angle long eye relief en een 10mm long eye relief. Wat zou een verstandige aanschaf kunnen zijn om toch meer te kunnen zien op de planeten in ons zonnestelsel.
- Ik ben brildragend en vond het vaak nogal een uitdaging om goed en rustig in het oculair te kijken, zijn hier truucjes voor of misschien een oculair waar je van een afstandje in kan kijken? Ik had nu het gevoel dat ik mijn oog echt tegen het oculair moest houden
- Ik lees het nodige over een barlow lens en de meningen lopen een beetje uit een. Zou het voor mij een nuttige toevoeging kunnen zijn?

Bedankt voor jullie advies!

gr Daan

[John Baars]

Was de telescoopspiegel wel goed op temperatuur toen je buiten ging kijken. Een 200 mm spiegel doet er wel 45 minuten over voordat je wat behoorlijks op een planeet kunt zien. Tot die tijd en zeker als de spiegel nog te warm is blijft het een amoebe. Van tevoren buiten zetten dus.

Met de 120X die het 10mm oculair genereert moet er wel wat moois aan details op planeten te zien zijn, Klein stipje...ja. Bij voldoende oefening ga je op dat stipje details zien. Veel meer vergroten heeft bij een kijker die niet op temperatuur is dan weinig zin. Een amoebe wordt dan een grote amoebe.

Er zijn oculairen met flinke oogafstand ( eyerelief) 20mm bijvoorbeeld, die heb je als gewoon brildrager niet per se nodig ; je kunt eerst zonder bril proberen scherp te stellen. Ik ken vele brildragende waarnemers die zonder bril waarnemen. Zelfs een cilindrische afwijking hoeft geen bezwaar te zijn: het bundeltje licht dat uit de telescoop komt is klein 1,7mm bij 120X en dat valt op het centrum van de ooglens waar het astigmatisme van je oog op zijn kleinst is. Zelfs die waarnemers zie ik zonder bril kijken. Ik was zelf ook ooit brildrager en heb nooit met bril gekeken. Dat zegt nog niks over jou, maar probeer het eerst eens.

[EdwardB]

- Mars staat erg laag tijdens deze oppositie. Op die hoogte is er door de dikkere luchtlaag teveel luchtonrust om goed detail te kunnen waarnemen. Iedereen hier heeft daar last van. Hoewel je i.h.a. op Mars zeker sterker kan vergroten en een barlow van nut kan zijn, zal je in deze periode vooral ook de luchtonrust vergroten. Een verschil tussen een kleine en een grote amoebe dus. Momenteel komt hij bij mij nauwelijks boven de daken uit en laat ik Mars dit jaar aan me voorbij gaan en geniet ik zonder telescoop van het helder oranje puntje die het nu erg goed doet voor samenstanden etc. Over twee jaar kijk ik wel weer.

De langzaam bewegende Saturnus staat de komende jaren ook erg laag en zal daardoor ook niet zo heel veel meer laten zien bij sterkere vergrotingen. Jupiter is 's avonds nog even te zien, dus die kan je nog wel even proberen als je vrihe horizon hebt. Jupiter is groot en de lagere stand is ook wat minder problematisch. Als hij komend voorjaar weer zichtbaar wordt zal je daar veel op kunnen zien.

- Tenzij je astigmatische ogen hebt (cylinder), kan je ook zonder bril kijken, je moet dan alleen bijstellen. Bij astigmatische ogen, hebben sommigen baat bij een kleine uittreepupil. Sterke vergrotingen dus.
Ook zijn er oculairen met lange vrije oogafstand (eye relief). Tzt is dat misschien het overwegen waard.

- Een barlow kan wel helpen ivm vergroting en ook voor de vrije oogafstand, maar net als bij occulairen is er variatie in kwaliteit.

Voorlopig zou ik nog niet denken aan nieuw spul, maar ook andere objecten opzoeken zoals een bolhoop M13, een compacte open sterrenhoop M11, de dubbele dubbelster Epsilon Lyrae, de dubbelster met mooie kleurverschillen Albireo, een lossere open sterrenhoop M39 en de maan als die weer zichtbaar wordt.

[DaanC]

BEdankt voor de informatie heren.
@ John is het zo dat een warme spiegel sowieso niet zo goed presteert als een koelere? Ik keek namelijk op dinsdagavond en toen was het met goed fatsoen natuurlijk niet echt koel te noemen haha.

Ik ga een even proberen om te kijken zonder bril. Ik heb een vrij sterke cylinder, maar niet geschoten is altijd mis.

@ Edward ik heb geprobeerd om M13 afgelopen week te bekijken, maar ik raakte het spoor helaas vrij snel bijster. Ook omdat er wat sluierbewolking tussen zat was het lastig om echt goed wijs te worden uit de sterrenhemel. Hoe gaan jullie te werk als jullie op zoek zijn naar objecten?

Ik vrees dat het vanavond niet meer wat gaat worden met alle wolken die over drijven, hopelijk in het weekend nog een avond.

[Skyheerlen]

Over warme en koude spiegels: het gaat om het temperatuurverschil met de omgeving; dat moet best nul zijn. Als het buiten warm is, mag / moet zelfs de spiegel warm zijn, en andersom natuurlijk ook. Temperatuurverschillen tussen spiegel en omgeving zorgt voor bewegende lucht vlak boven de spiegel, en dus verstoringen van een strak beeld. Dat is waar het om gaat.

Behalve dat (en de lage stand van de planeten) speelt collimatie ook een heel belangrijke rol. Collimeren is leuk, want daarmee heb je direct invloed op de kwaliteit van het beeld; in tegenstelling tot luchtonrust, die je niet kunt beïnvloeden.

[EdwardB]

Ook omdat er wat sluierbewolking tussen zat was het lastig om echt goed wijs te worden uit de sterrenhemel. Hoe gaan jullie te werk als jullie op zoek zijn naar objecten?

Sluierbewolking is ook heel lastig. Vaak kan je dan beter niet waarnemen, of hooguit de helderste en geconcentreerde objecten. Die prikken dan nog wel een beetje door de sluier heen. Vooral nevelachtige objecten worden sterk verzwakt door sluier.

Bij het zoeken naar objecten vind ik het handig om van klein naar groot te werken. Het kijken door de telescoop stel ik daarbij zo lang mogelijk uit. Met eenvoudige sterrenkaartjes (bijvoorbeeld uit de Sterrengids of een planisfeer) eerst het sterrenbeeld zoeken waarin het object zich bevindt. Misschien staat daar ook al het object aangegeven. Zo niet dan kan je in een sterrenatlas het object zoeken en de lokatie vergelijken in de eenvoudige sterrenkaart. Dan kan je adhv de sterpatronen van de daadwerkelijk zichtbare sterren kijken naar de onderlinge verhoudingen en herkenbare patroontjes. Als je ongeveer weet waar je moet zijn kan je met een verrekijker kijken of je al iets ziet. Zo niet dan kan je het beeld nu vergelijken met de patronen in de nauwkeuriger sterrenatlas. Als je herkenbare patronen ziet, onthouden waar dat is tussen de sterren en dan de telescoop er op richten. Ipv door de zoeker te kijken of voordat je die gebruikt, kan je ook even vlak langs de buis kijken om te mikken op het goede gebied. Vervolgens door de zoeker kijken of je iets van de sterpatronen terugziet. Wat ik vaak doe is ook zonder oculair in de buis kijken. Op wat afstand van het focus zie je dan weer scherp en kan je ook de sterpatronen zien. Dan het oculair met de laagste vergroting in de telescoop doen en kijken of je nog kleinere herkenbare patronen van de sterrenatlas terugvindt in het beeld.

[DaanC]

Aah kijk, dat zijn tips waar ik wat aan heb. Wederom bedankt.

Nu nog hopen op een paar goede avonden

[markleeman]

Inderdaad, je moet met het blote oog wel het eea al kunnen zien en sterrenbeelden kunnen herkennen, anders is verder zoeken naar objecten een onmogelijke opgave...

Als je het centrale "vierkant" van Hercules kan zien, zou M13 normaal gesproken zonder al te veel moeite ook te vinden moeten zijn. Die staat nl. precies op 1/3e van boven op de lijn tussen de twee westelijke sterren van dit vierkant.

Zo werkt trouwens het zoeken naar objecten heel vaak, zials Edward hierboven ook beschrijft. Partoontjes van sterren zoeken op een kaart en aan de hemel, en ten opzichte van dat patroon het object dat je zoekt. Ik werk zelf altijd met een Red Dot Finder, anderen gebruiken liever een optische zoeker.

[DaanC]

Ja dat centrale vierkant had ik al gevonden in stellarium, alleen was het aan de hemel nog niet te vinden. Ik had wel vermoeden door vanuit een heel helder object te redeneren maar kon het niet volledig zien door de wolken.

Hoe werkt zo'n red dot finder anders dan een optische zoeker? Zie je dan een rood stipje ipv de zwarte niet verlichte lijnen in mijn zoeker?

Hebben jullie trouwens enig idee hoe betrouwbaar http://hemel.waarnemen.com/weer/ is qua voorspelling qua helderheid? Het zit hier nu potdicht qua wolken, maar volgens die website moet het zicht best redelijk zijn vanavond/vannacht. Wie weet kan er dus nog even een poging gedaan worden.

Gr Daan

[markleeman]

Een reddot finder projecteert een rood lichtgevend puntje op de hemel op het moment dat je erdoor kijkt. Het is een niet-vergrotende zoeker, je kijkt door een blank glaasje waardoor je de sterrenhemel kunt zien (vaak net iets donkerder dan als zonder de finder naar de hemel kijkt). Het werkt enorm intuïtief en een stuk gemakkelijker dan een optische zoeker, daarnaast zijn ze een stuk goedkoper. Een heel simpele voldoet vaak al prima, zoals deze: https://www.astromarket.org/red-dot-...zoeker/p,47014

Dat je zo weinig sterren kon zien met het blote oog is trouwns de logische verklaring dat je ook geen objecten kon vinden met de telescoop. Het moet echt veel helderder zijn. Dus helaas moet je nog wat langer afwachten, hoort erbij als je iets nieuwe astro spullen in huis haalt

Ik merk dat ik hemel.waarnemen.com qua weersvoorspelling niet erg betrouwbaar vind. Sowieso geeft deze een soort landelijk gemiddelde aan, dus als het lokaal toch slechter (of juist beter) weer is vind je dit niet terug in de voorspelling. Ik gebruik vaak buienrader, als je de voorspellingen per uur voor dezelfde dag bekijkt werkt dit heel aardig.

[DaanC]

Aah misschien is zo'n reddot finder ook wel iets voor mij. Gisteravond was het in twente een paar uur helder dus ik had na het eten de telescoop al buiten gezet en toen het rond een uurtje over 10 donker begon te worden mezelf ook naar buiten verplaatst. Maar ik merkte al snel dat het soms best lastig is met zo'n optische zoeker, maar misschien is het ook een beetje handigheid krijgen. Het ging wel steeds gemakkelijker namelijk.

Rond een uur of half 11 was Hercules goed zichtbaar dus toen kon ik op zoek naar M13, na even proberen lukte het deze op te sporen, daar een tijdje naar zitten kijken. Daarna op zoek naar M11, maar de heldere objecten waren wat slecht te zien doordat ze vrij laag stonden. Toen maar even een kijkje genomen bij Saturnus, wauw! Wat gaaf, ik kon de ringen duidelijk zien, als was het voor mij wel een samensmelting en kon ik ze eigenlijk niet onderscheiden. Toen weer terug naar M11 en met een beetje gok werk denk ik dat ik het uiteindelijk toch gevonden heb. Tussendoor heb ik Altair ook bekeken, wat een felle jongen is dat zeg! Uiteindelijk wilde ik nog een blik op Mars werpen, maar die ging helaas schuil achter het dak van de achter buren. En aangezien het was koud begon te worden en er ook wat bewolking kwam opzetten (buitenradar had het heel goed voorspeld) heb ik de telescoop weer opgeruimd.

Een aantal zaken zijn me opgevallen:
- De deepsky objecten zijn qua licht toch vrij zwak en helemaal als je je oog er op richt. Misschien waren m'n ogen nog niet optimaal aangepast of zijn er nog andere truucjes?)
- Wat beweegt alles snel zeg
- Ondanks dat het toch echt wel donker lijkt is er nog best veel strooilicht overal, een straatlantaarn van twee straten verderop valt nu plotseling op.

Al met al een hele mooie eerste ervaring en als kerst op de taart schoten er ook nog 2 'vallende sterren' door m'n beeld!

Hebben jullie nog tips van objecten die echt te gek zijn! Of uberhaupt nog tips in het algemeen?

Gr Daan

[Rudy]

- De deepsky objecten zijn qua licht toch vrij zwak en helemaal als je je oog er op richt. Misschien waren m'n ogen nog niet optimaal aangepast of zijn er nog andere truucjes?)

Oefenen met perifeer kijken. Hierbij kijk je niet direct naar het object, maar er langs heen. Er is daarover meer te vinden op het forum, bv. hier.

[markleeman]

Leuk dat het je toch gelukt is om M13 te vinden! Zag je ook echt sterren in de bolhoop?

Perifeer kijken is inderdaad één van de truukjes om zwakkere dingen te kunnen zien. "Direct" kijkend is je oog minder gevoelig, het gevoelige deel zit juist naast het midden van het oogbeeld, als je dus naast het object kjjkt.

Daarnaast helpt het bij sterrenhopen (zowel bolhopen als open sterrenhopen) bekijken bij een lichtvervuilde lucht om wat meer te vergroten. Het beeld wordt bij meer vergroten donkerder, maar puntbronnen (wat een ster is) worden dit niet. Je krijgt bij wat meer vergroten dus beter contrast, naast dat je individuele sterren ook beter los van elkaar jan onderscheiden.

[DaanC]

Thanks Rudy! Ik ga er eens mee aan het werk.

Okay, ik heb nu maximaal een oculair van 10mm kunnen gebruiken. Dan zag ik zeker wel sterren in de bolhop, kleine lichtgevende puntjes. Maar het onderscheiden was inderdaad wat lastig, zodra je er naar kijkt zie je ze niet meer. Dus ga maar eens aan het oefenen met dat perifeer kijken, hopelijk kan ik daar een beetje aan wennen. En ik heb besloten om een barlowlens aan te schaffen, dat valt in kosten aanzienlijk mee en geeft wel snel resultaat. Is het verstandiger om voor een 2x of 3x barlow te gaan? En zitten er nog nadelen aan het gebruik van een barlowlens?

Gr Daan

[markleeman]

Oh, een ander leuk object is de ringnevel (M57) in Lier.

Er is trouwens een speciale lijst met leuke objecten voor beginners, de bambi lijst: http://wiki.waarnemen.com/index.php/...s_Index_(BAMBI)

En ook belangrijk bij deepsky: zorg dat je goed je ogen aan het donker laat wennen en houd indirect licht uit je ogen tijdens het waarnemen. Als er een lantaarnpaal oid in je tuin schijnt, zorg dat je er zeker niet in kijkt en trek evt een donkere doek over je hoofd trekt terwijl je waarneemt.

Hier vind je ook nog veel meer tips voor de beginnende waarnemer: http://wiki.waarnemen.com/index.php/...#Beginner_Tips